کوردستان میدیا

سایت مرکزی حزب دمکرات کوردستان ایران

جزئیاتی دربارەی جنگ سه ماهەی کردستان در گفتگو با بهزاد خوشحالی، فعال سیاسی کرد

20:34 - 28 آبان 1392

کوردستان میدیا: به مناسبت سی و چهارمین سالگرد جنگ ٣ ماهەی کردستان و ٢٦ آبان‌ماه آتش‌بس جنگ خونین در کردستان، وب‌سایت کردستان میدیا گفتگویی با بهزاد خوشحالی، فعال سیاسی کرد انجام دادە است.
7303.jpg

متن کامل این گفتگو عینا در پی می‌آید:


کوردستان میدیا: جنگ سه ماهەی کردستان، از کجا، برای چه و چگونه آغاز گردید؟

بهزاد خوشحالی: برای ورود به بحث ابتدا اجازه بفرمایید با یک تقسیم‌بندی زمانی آغاز کنیم یعنی از ٢٢ بهمن ١٣٥٧ تا پایان اردیبهشت ماه ١٣٥٩ را به پنج بخش تقسیم کنیم:

ــ نوروز خونین سنندج(٢٧ اسفند ١٣٥٧ تا ١٠ فروردین ١٣٥٨)

ــ قتل عام نقده (اوایل اردیبهشت‌ماه سال ١٣٥٨)

ــ رویدادهای مریوان و مهاجرت تاریخی مردم مریوان

ــ رویدادهای پاوه، فرمان جهاد علیه ملت کرد و سرکوب سراسری کردستان توسط رژیم (از تیرماه ١٣٥٨ تا آبان ١٣٥٨)

ــ فرمان عفو عمومی خمینی و پذیرش آن توسط ملت کرد (٢٦ آبان‌ماه سال ١٣٥٨)

ــ یورش دوم جمهوری اسلامی به کردستان (٢٩ فروردین ١٣٥٩)

بنا بر این تقسیم‌بندی می‌توان گفت جنگ سه ماهه‌ی کردستان، ادامه‌ی همان روندی است که رژیم از همان ابتدای انقلاب، برای دستیابی بدان برنامه‌ریزی نموده، در ١٢ فروردین ١٣٥٨ با رفراندوم آری به جمهوری اسلامی، وجه شرعی و قانونی به آن بخشیده و با تصویب قانون اساسی مبتنی بر ولایت فقیه، تثبیت نموده است.

دراین میان بخش‌هایی از ایران به کلی و کردستان به ویژه هرگز به این سیاست رژیم اسلامی گردن نگذارده و همچنان در برابر تمامیت خواهی رژیم مقاومت کرده‌اند.
کوردستان میدیا: نیروهای نظامی اتحادیەی میهنی کردستان در زمان آغاز این جنگ در منطقەی پاوه حضور داشتند؟ (روزنامه کیهان شمارە ١٠٨٧٥ به حضور این نیروها در کمک به حزب دمکرات اشاره کرده است در روز ٢٨ مرداد سال ١٣٥٨)

خوشحالی: اگرچه هدف جمهوری اسلامی از طرح و تبلیغ این موضوعات، لاپوشانی مطالبات برحق ملت کرد و توجیه سرکوب کردستان بوده است و پافشاری بر توطئه از خارج، از ارکان سیاست‌های سیستم تمامیت‌خواه به شمار می‌آید اما دوران پس از انقلاب، دوران حضور نیروهای مختلف سیاسی و نظامی در منطقه بوده است که این ضرورتأ به معنای مشارکت اتحادیه‌ی میهنی در قالب یک هم‌پیمانی با حزب دمکرات برای نبرد علیه رژیم نیست. مهمترین هدف رژیم همچنانکه گفته شد سیاست توطئه سازی پیوسته برای توجیه سیاست‌های سرکوب و اختناق و از سوی دیگر توجیه‌سازی برای برخی احزاب رقیب اتحادیه‌ی میهنی در آن دوران برای پیوستن به صف نظامیان رژیم در پروژه‌ی سرکوب جمهوری اسلامی بوده است.

رژیم برای توطئه سازی، حتی چنین تبلیغ می‌کرد که گویا خانواده‌ی پهلوی و بقایای ارتش ایران نیز در کنار حزب دمکرات مشغول کشتار و سرکوب و تجزیه‌ی کشور هستند.
جمهوری اسلامی بعدها نشان داد که سیاست توطئه سازی، بخشی از ارکان سیاست‌های تبلیغی نظام است.
کوردستان میدیا: بنی‌صدر (رئیس جمهور وقت رژیم ایران) در مصاحبەای به نقش مسئولین مکتب قرآن کردستان در صدور فرمان جهاد خمینی علیه ملت کرد در کردستان ایران اشاره کردە است و برخی از منابع نیز به طور کلی ادعا کردەاند که حسن امینی (مشاور وقت خمینی در کردستان) خمینی را به این جنگ برانگیختە است، آیا این صحت دارد؟؟!! و اگر این ادعا واقعیت دارد امینی جانشین مسئول مکتب قرآن کردستان آن زمان و مسئول کنونی این مکتب در فتوی جهاد خمینی و آغاز جنگ خونین سه ماهه در کردستان چه نقشی داشتە است؟

خوشحالی: هیچ سندی در این رابطه وجود ندارد و هیچکس تا زمان ارائه ی اسناد، مدارک و مستندات، نمی‌تواند حکم به اتهام شخص یا حرکتی را دهد. تاریخ پس از اردیبهشت ١٣٥٨ و خودتبعیدی آقای مفتی‌زاده به کرمانشاه و در ادامه بازداشت ایشان تا نیمه‌ی دوم دهه‌ی شصت، به خوبی نشان داد که مکتب قرآن کردستان، نمی‌تواند مرتکب چنین خیانتی شده باشد. و ضمنأ اشاره به این موضوع هم خالی از لطف نیست که جناب بنی صدر متأسفانه در سال های اخیر، سهوأ یا به عمد، تاریخ را وارونه روایت کرده‌اند، به گونه‌ای که نخستین هدف آن، تبرئه‌ی خو ایشان بوده است.
کوردستان میدیا: بنی صدر تا چه حد در صدور این فرمان (فرمان جهاد علیه مردم کردستان) نقش داشت؟

خوشحالی: آقای بنی صدر خواه ناخواه به عنوان عضوی از شورای انقلاب، به عنوان ‏عضوی از هیات همراه آقای طالقانی به سنندج، عضو شورای تدوین قانون ‏اساسی، و در ادامه رییس جمهور اسلامی، مستقیما در سرکوب مردم کردستان ‏نقش داشته‌اند و اتفاقا انگیزه‌ی خوبی نیز برای این موضوع وجود دارد:
نخست ‏اینکه در زمان مذاکرات نوروز خونین سنندج، مردم کردستان، ایشان را به خیانت ‏علیه ملت کرد متهم نمودند چون ایشان بخشی از گروهی بودند که با تداوم ‏سرکوب کردستان موافق و از اقدام خودسرانه‌ی ارتشبد قرنی در صدور فرمان ‏سرکوب سنندج در آن دوران به شدت دفاع می کردند.
دوم: مناطق کردنشین ایران در نخستین دوره‌ی انتخابات ریاست جمهوری، تنها ‏مناطقی بودند که به ایشان آ‌ری نگفتند.
سوم: فرمان بنی صدر در اردیبهشت ٥٨ و در سخنرانی تبریز (به ارتش و سپاه پاسداران ‏فرمان می‌دهم تا سرکوب غایله‌ی کردستان، پوتین‌هایتان را درنیارید). بزرگترین ‏دلیل برای دشمنی با ملت کرد بوده است.
کوردستان میدیا: ملت کرد و احزاب کردستانی در کل چه اقداماتی در راستای جلوگیری از این جنگ انجام دادند؟ در پایان آیا این کاملأ جنگ اجتناب ناپذیر بود؟

خوشحالی: به اختصار عرض می کنم:
نخستین بار در ٢٣ بهمن ١٣٥٨ و در یکی از میتینگ‌های حزب دمکرات در مریوان با حضور ده‌ها هزار نفری مردم، یکی از جنگنده‌های ارتش ایران با عبور از آسمان مریوان در ارتفاع پایین و سپس شکستن دیوار صوتی، نشان داد که هیچ قدرتی را در خارج از حلقه‌ی جمهوری اسلامی نخواهد پذیرفت حتی اگر مردمی‌ترین حزب تاریخ ایران یعنی حزب دمکرات کردستان باشد.
دوم: در نوروز خونین سنندج اگرچه هیات مذاکره کننده و کمیته‌ی حقیقت‌یاب کاملأ دریافت که شروع کننده‌ی درگیری‌ها، کمیته‌ی انقلابی وابسته به شورای انقلاب بوده است و قرنی فرمانده ستاد ارتش در آن دوران به صورت خودسرانه فرمان آتش باران سنندج را صادر کرده و منجر به کشته و مجروح شدن بیش از ٢٢٠ نفر از شهروندان در نوروز ١٣٥٨ شده است، اما هرگز به صورت رسمی از مردم سنندج و کردستان غذرخواهی نکرد.
سوم: با شکست مذاکرات مریوان و زمانی که نیروهای کردستانی با قاطعیت دریافتند که هدف از بهانه‌گیری‌ها و به تاخیر انداختن گفتگوها تنها تامین شرایط برای یک سرکوب تمام عیار است مهاجرت تاریخی مریوان را سازماندهی کردند که نخستین نمود مقاومت مدنی پس از انقلاب در ایران به شمار می‌آید.
چهارم: فرمان جهاد خمینی برای یورش به کردستان که حتی بر اساس آموزه‌های اهل تشیع نیز باطل است (فرمان جهاد هجومی در دوران غیبت امام عصر باطل و تنها در اختیار امامان معصوم است) و دستور سرکوب سراسری مردم کردستان به هر بهایی، نشان داد که هدف رژیم آغاز تلاش برای استقرار تمامیت‌خواهی در ایران است. کشتار وحشیانه ی مردم کردستان(با تاکید می‌گویم مردم کردستان چون بزرگترین قربانیان مردم شهرها و روستاها بودند)، کشتار جمعی مردم در قارنا، قلاتان، ایندرقاش، اوچ تپه، اعدام هزاران جوان کرد در دادگاه های نظامی و تداوم فرمان جهاد در قالب سرکوب سفید پس از سرکوب سراسری ٥٩ نشان داد که رژیم اسلامی و ولایت فقیه به دنبال استقرار و تثبیت یک نظام تمامیت‌خواه بوده است و تاریخ نیز این را به خوبی نشان داد.
پنجم: پذیرش فرمان عفو خمینی از سوی مردم کردستان، ورود به مذاکرات حسن نیت و در ادامه سیاست‌های دفع وقت برای نابودی انسجام سیاسی و نظامی احزاب و سرانجام به شکست کشاندن مذاکرات که در نهایت فرمان دوم یورش سراسری به کردستان را در پی داشت مهمترین دلایلی هستند که نشان می‌دهند جنگ تحمیلی علیه کردستان اجتناب ناپذیر و بهتر بگویم برای تثبیت تمامیت‌خواهی نظام و ایجاد فضای ارعاب و سرکوب ضرورت داشت.
کوردستان میدیا: آیا شما از اخطار ٨ مادەای خمینی که در روزنامەی اطلاعات در اول شهریورماه سال ١٣٥٨ بدان اشاره شدە است (این اخطار در مورد نیروهای مسلح و کردستان می‌باشد)، اطلاعی دارید؟؟؟ اگر می‌توانید در رابطه با آن توضیحاتی ارائه دهید.

خوشحالی: این اخطار در واقع تلاشی است برای چارچوب‌بندی فرمان جهاد که در آن همه‌ی نیروهای مسلح موظف گشته بودند در سریعترین زمان ممکن به کردستان عزیمت کنند. در این فرمان، به نیروهای مسلح فرمان داده می‌شود که حساب مردم کردستان به اصطلاح از احزاب باید جدا شود، به مردم بیگناه آسیبی رسیده نشود و سران حزب دمکرات به عنوان خائن بازداشت و محاکمه شوند و مسایلی از این دست. اما جالب اینجاست که در متن همان فرمان بازهم به گونه‌ای اقرار شده است که مردم کردستان و احزاب، دوروی یک سکه هستند و این تعبیر به خوبی از آن استخراج می شود.
کوردستان میدیا: برخی از فعالین سیاسی، بی‌برنامگی احزاب سیاسی کردستان در آن زمان را یکی از علل اصلی آغاز این جنگ قلمداد می‌کنند، نظر شما در این رابطه چیست؟

خوشحالی: همچنانکه پیش از این نیز گفتم برنامه ریزی رزیم در اصلف استقرار نظام تمامیت خواه ایدئولوزیک به هر بهای ممکن بوده است و اگرچه برخی بی برنامگی ممکن بهانه هایی برای شروع درگیری‌ها در برخی مناطق بوده است و بعضأ برخی ناهماهنگی‌ها هزینه‌های بیشتری بر مردم و جنبش ملت کرد تحمیل نموده است اما صرف این ناهماهنگی‌ها و بی برنامه بودن ها به هیچ عنوان نمی تواند توجیهی برای سرکوب باشد و دوباره تاکید می کنم آنچه روی داد برنامه ی نظام برای استقرارف تثبیت و نهادینه سازی سیستمی خودکامه بود که امروز می بینیم
کوردستان میدیا: جنگ سه ماهەی کردستان در کدام یک از شهرهای کردنشین شدت بیشتری داشت و به عنوان مرکز جنگ از محل استراتژیک مناسبتری برای طرفین درگیر برخوردار بود؟

خوشحالی: در میان شهرهای کردنشین، شهرستان سقز به دلیل موقعیت ویژه‌ی جغرافیایی (پل شمال - جنوب در شرق کردستان) و همچنین تسلط بر مناطق غرب دره‌ی شلیر و حوزه‌های نفتی در کردستان عراق، بیشترین درجات سرکوب را داشت و یادم می‌آید در جایی خوانده‌ام در جنگ دوم کردستان، به مدت ٨ روز متوالی، به طور متوسط هر دقیقه، سه گلوله‌ی توپ و خمپاره به سقز شلیک شده است.
کوردستان میدیا: در رابطه با نقش عوامل رژیم ایران در کشتار مردم بی‌گناه در مناطق کردنشین توضیحاتی ارائه دهید.

خوشحالی: جاش‌ها (عوامل کرد وابسته به رژیم) در کردستان ایران، یکی از بزرگترین خیانت‌ها را در مقایسه با بخش‌های دیگر کردستان مرتکب شده‌اند. آن‌ها چه آن زمان که درجامه‌ی پیشمرگان مسلمان به صورت پاسداران محلی، نقش ویژه‌ای در باز کردن پای دشمن به کردستان داشتند چه آن زمان که پس از خروج اجباری نیروهای پیشمرگ از کردستان به جان و مال و ناموس مردم کردستان رحمی روا نداشتند و چه اکنون که در قالب پاسدار، بسیج و نیروهای اطلاعات، به سربازان خیانت علیه فرهنگ مردم کردستان تبدیل و سیاست‌های سفید رژیم را در کردستان هدایت کرده به جلو راندند مرتکب بزرگترین خیانت‌ها علیه ملت خودشده‌اند.
چندی پیبش شنیدم که سپاه پاسداران در هر استان کردنشین اقدام به تاسیس واحدهایی ویژه به نام گردان شکار پیشمرگ نموده و در آموزش‌های خود از وحشیانه‌ترین ابزارهای شکنجه و مرگ استفاده میکند.


کوردستان میدیا: صادق خلخالی به عنوان فرستادەی خمینی برای تعین احکام چه نقشی در کشتار وحشیانه مردم کردستان داشت؟

خوشحالی: خلخالی به عنوان بازوی ارعاب و مرگ خمینی در ابتدای پیروزی انقلاب، ابتدا با کشتن صدها فرمانده‌ی عالی ارتش شاهنشاهی، و سپس از هیات حاکم شرع، مامور اعدام‌ها درکردستان شد و در دادگاه‌های چند دقیقه‌ای صدها و بلکه هزاران جوان کرد را به جوخه‌های مرگ سپرد و خلخالی یکی از مهمترین ابزارهای سرکوب رژیم در کردستان و یکی از مهمترین فاکتورها در ایجاد جو ارعاب و ترس در منطقه بود.
کوردستان میدیا: احزاب و جریانات سیاسی کردستان در زمان جنگ سه ماهە (مردادماه تا آبان‌ماه ١٣٥٨) هیچ همکاری یا ائتلافی با هم داشتند؟

خوشحالی: بله در موارد بسیاری به صورت یک سیستم واحد به مقاومت در برابر رژیم پرداختند و جالب اینجاست که هر زمان پیشمرگان کردستان در یک صف پیوسته در برابر رژیم قرار گرفتند ماشین نظامی رژیم در خطر انهدام قرار گرفت. جنگ بزرگ جاده‌ی سردشت-پیرانشهر و شکست کامل نظامی رژیم بود که خمینی را واداشت به مذاکرات صلح کردستان تن دهد.
کوردستان میدیا: عقب نشینی نیروهای رژیم ایران از شهرهای کردستان با چه هدفی بود؟؟ آیا هیچ ارتباطی با کاهش نیرو داشت؟

خوشحالی: رژیم پس از سرکوب نظامی، دیگر نیازی نداشت تا نظامیان خود را در همان جامه و لباس به میان مردم بفرستد. شاید گفته شود نظامیان رژیم از شهرهای کردستان دور شده‌اند اما این ظاهر قضیه است چراکه بیشتر مدیران، مسوولان، کارمندان عالی‌رتبه و بدنه‌ی بوروکراتیک رژیم در ادارات، پاسداران رژیم اسلامی هستند که با تغییر لباس اکنون ماموران جمهوری اسلامی در جنایت سفید علیه فرهنگ ملت کرد به شمار می‌آیند.

کوردستان میدیا: هیچ گونه اسنادی از تعداد یا شمار قربانیان این جنگ خونین در دسترس می‌باشد؟ شمار شهروندان کشتە شدەی این جنگ سه ماهه حدودأ به چند نفر می‌رسد؟

خوشحالی: متاسفانه خیر و البته این یکی از بزرگترین نقاط ضعف جنبش رهایی ملت کرد در ایران بوده است که هرگز به صورت جدی این آمار را گردآوری ننموده است. بسیاری از ملت‌های تحت سلطه، آمار شهیدان و مبارزان خود را به سندی برای اعمال حق تعیین سرنوشت خود تبدیل کرده‌اند.
کوردستان میدیا: رویدادها و رخدادهای این جنگ در رسانەهای آن زمان خارجی از سوی نهادهای حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی هیچ انعکاسی داشت؟

خوشحالی: بله و اکنون که از طریق دنیای مجازی به آرشیو روزنامه‌های مهم اروپا و آمریکا در این مورد نطری می‌افکنیم متوجه می‌شویم که پوشش رسانه‌ای متناسب با آن دوران مناسب بوده است.

گفتگو/ هیبت کامرانی‌پور