آمانج کردستانی
در سال ١٣٢١ شمسی برابر (١٩٤٢ میلادی ) کومله ی ژ- ک (تجدید حیات کرد) به وسیله‌ی تعدادی از روشنفکران کرد و به شکلی سازمان یافته و منسجم‌تر اساس آگاه کردن افکار عمومی جهان با جنبش ملی گرایی کردها و تشکیل کردستان بزرگ تأسیس شد و سپس قاضی محمد که شخصیتی با نفوذ و متدین و دارای افکاری ترقی خواهانه و توانا بود به عضویت ژ- ک در آمد.
این سازمان در مدت سه سال فعالیت توانست نفوذ خود را در کردستان ایران گسترش دهد و در ارتقاء سطح آگاهی مردم با حقوق ملت کرد نقش بسزایی ایفا نماید. قاضی محمد از نفوذ و خواست ملی کرد در سازمان ژ- ک مطمئن بود اما برنامه ی سیاسی آن را چندان مترقی نمی دید که پاسخگوی زمان باشد . بنابراین بر اساس پایه های تشکیلاتی ژ – ک اما با برنامه ای دمکراتیک تر و شفاف تر در آستانه‌ی ایجاد زمینه‌ای برای تشکیل یک حکومت کردی در شرق کردستان که کلیه‌ی طبقات و اقشار آن دوران جامعه‌ی کردستان را در صفوف خود گرد آورد. نام کومله ی ژ- ک را به حزب دمکرات کردستان تغییر داد .
قاضی محمد به خاطر ارزش ویژه‌ای که برای کومله‌ی ژ- ک قائل بود همان ٢٥ مرداد روز تأسیس کومله‌ی ژ- ک را برای روز تأسیس حزب دمکرات انتخاب کرد بنا براین حزب دمکرات کردستان در ٢٥ مرداد ماه ١٣٢٤ شمسی (آوت ١٩٤٥ م ) به رهبری پیشوا قاضی محمد رسماً تأسیس شد. که میهن پرستان و آزادیخواهان ملی و دمکرات شرق کردستان را در صفوف خود گردهم آورد. که نقطه‌ی عطف مهمی در تاریخ ملت کرد و سرآغاز مرحله‌ی نوینی در مبارزات قهرمانانه‌ی ملت کرد به شمار می‌آید.
چند ماه بعد از تشکیل حزب ، رهبر توانمند و با درایت حزب ، قاضی محمد و چندی از روشنفکران و آزادیخواهانه ملت کرد از شرایط سیاسی دوران پس از جنگ جهانی دوم و خلاء قدرت مرکزی و حضور نیروهای بیگانه استفاده کرده و تأسیس جمهوری خودمختار کردستان را در میدان چهار چرای مهاباد با حضور جمعیت بزرگی از بزرگان شهر و رؤسای بسیاری از قبایل کرد اعلام کردند. برای نخستین بار شیوه ی حاکمیت کردها را در شکلی مدرن با محتوایی دمکراتیک را به مرحله‌ی ظهور رساندند و آرزوی دیرینه ی ملت کرد را عملی ساختند.
و پرچم کردستان را بر فراز ادارات مهاباد ، نقده واشنویه به اهتزاز در آوردند . و برای اولین بار ملت کرد احساس سربلندی و آرامش می کردند و تمام نابرابری ها و تبعیض ها و تحقیرهایی که طی دهه‌های متمادی بر ملت کرد حاکم بود . طی حکومت جمهوری کردستان از مناطق کردنشین رخت بر بست و حزب دمکرات همه‌ی کوشش خود را به کار برد تا خواسته های دیرین ملت کرد را تحقق بخشد و دمکراسی، آزادی‌های فردی و اجتماعی ، آزادی زنان حق رأی برای زنان و آزادی بیان به طور کلی دمکراسی و آزادی در معنای واقعی خود بر این مناطق حاکم شود و جمهوری کردستان برای گسترش فرهنگ و زبان کردی تلاش می کرد و امیدوار بود تا مهاباد را به مرکزی برای جنبش فرهنگی و ملی تبدیل کند. در ابتدا آموزگاران کرد در کلاس‌ها ، کتاب‌های درسی فارسی را برای دانش‌آموزان به کردی بازگو می کردند و بعدها کتاب های آموزشی به کردی چاپ شد و از دستاوردهای مهم دیگر جمهوری کردستان تأسیس اتحادیه های زنان و نوجوانان ...رسمی و اداری نمودن زبان کردی و رشد و توسعه ی آن ، چاپ و انتشار روز نامه و مجله و نمایش و رادیو و چاپخانه و ارتباط بازرگانی و اقتصادی تأسیس سپاه ملی به نام پیشمرگ و سرود ملی ( ای رقیب ) و هویت ملی و پرچم از افتخارات دیگر جمهوری کردستان بود .
هر چند متأسفانه جمهوری کردستان تنها ١١ ماه دوام آورد و با حیله و حمله نظامی دولت مرکزی و حامیان بین الملی اش ساقط گردید و پیشوا قاضی محمد و تعداد دیگری از رهبران حزب جمهوری کردستان در بامداد روز ١٠ فروردین سال ١٣٢٦ خورشیدی برابر با (١٩٤٧ میلادی ) پس از دو محاکمه ی ناعادلانه و فرمایشی از جانب دشمنان ملت کرد در میدان چارچرا در شهر مهاباد یعنی همان جایی که جمهوری کردستان اعلام شده بود به دار آویخته شدند و در راه آرمان و اهدافشان شهید شدند و با دستان مردم مبارز کردستان در گورستان ملا جامی به خاک مقدس وطن سپرده شدند اما تجربه ی دمکراتیک و ترقی خواهانه ی جمهوری کردستان مشعلی فروزان و راهنمای نسلهای آینده و جنبش آزادیخواهانه ی ملت کرد بوده و خواهد بود و برگ زرینی است بر تاریخ دیرین مبارزات ملت کرد .
بله حزب دمکرات فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشته است و در دوران رژیم پادشاهی و جمهوری اسلامی بارها آماج یورش نیروهای سرکوبگر قرار گرفته است و صد ها تن از فرزندان ملت ستم دیده ی کرد در راه آزادی شهید شدند و یا محکوم به مجازات های سنگینی همچون اعدام و زندان طو لانی مدت شده اند .
و این روند همواره برای آزادی خواهان کرد به شکلی وحشیانه تر ادامه دارد . و به دلیل غیر دمکراتیک بودن قدرت حاکم بر ایران خواست صلح جویانه ی ملت کرد همواره با زبانی غیر دمکراتیک و آمیخته با سرکو ب پاسخ داده شده است. که می توان به ترور دو رهبر فرزانه و شایسته ی حزب دمکرات دکتر عبدالرحمان قاسملو و دکتر صادق شرفکندی اشاره کرد که چگونه آنها را بر سر میز محاکمه در پایتخت دو کشور اروپایی ترور کردند .
که همواره مانند ستاره ای فروزان در آسمان دلهای ملت کرد می درخشند. علیرغم آنکه ، فروپاشی جمهوری کردستان ضربه ی مهلکی بر پیکر حزب دمکرات کردستان بوده اما مبارزان و قهرمانان این حزب طی مدت کوتاهی تجدید قوا نمودند و مبارزه ی آزادیخواهانه ی خویش را از سر گرفتند و 2 بهمن به سمبل مبارزات ملت کرد بدل گشته است .
هر چند این رویدادهای تاریخی ملت کرد در زیر تیغ سانسور و سرکوب و استفاده از هر گونه ابزار و وسیله ای برای پیشگیری از همبستگی ملت کرد از سوی حکام و رژیم‌های کرد ستیز قرار گرفته است اما هر سال در روز ٢ بهمن (٢ ریبه‌ندان) این مناسبت تاریخی از سوی هر کرد میهن پرستی و در سطح کردستان و فراتر از آن در سطح جهان با افتخار و پرشکوه گرامی داشته می‌شود که من امسال برای دومین بار به عنوان کردی آزادیخواه در این جشن عظیم و ملی کرد که در استکهلم سوئد برگزار شد شرکت کردم و از نزدیک شاهد عظمت این مراسم با شکوه بودم .
هیاهوی وصف نشدنی در بین جوانان غیور کرد بود. و همه با هم یک صدا آرمان آزادی سر می دادند و دست به دست هم برای آزادی و دمکراسی و رسیدن به آرمانهایشان می‌رقصیدند . از شدت خوشحالی سر از پا نمی شناختم تا حالا جمعیتی به این عظمت که بالغ بر 3 هزار نفر بودند ندیده بودم . که چنین آزادانه به خاطر عقاید شان و به دست آوردن آرمانهایشان دور هم جمع شوند و به نشانه‌ی وحدت و همدلی به رقص و پایکوبی بپردازند و من هم شور و شوقی خاص داشتم.
مانند پرنده‌ای ، که از قفس آزاد شده باشد چون تا به حال نمی‌توانستم عقایدم را آشکارا بیان کنم . حالا خود را در بین جمعیتی از هم فکرانم می دیدم و آزادانه می توانستم فریاد آزادی سر دهم . زیرا در ایران ما همواره مانند پرندگانی در قفس بودیم که حتی نمی توانستیم آواز بخوانیم و محکوم به سکوت بودیم . اما دیدن جشن ٢ بهمن از میدیاهای به ما شور و نشاط می داد و احساس غرور و افتخار می کردیم و به صورت مخفیانه آن را به شکل سی دی در بین جوانان و دانشجویان پخش می کردیم که قدمت تاریخی مبارزاتمان را در غالب جشن و سرور به نمایش می‌گذاشتیم که تأثیر فرهنگی شایانی داشت .
دیدن این جشن و مراسم چنان با شکوه و به دلها نزدیک بود که حتی دانشجویان غیر کرد با دیدن این جشن و مراسم و لباس‌های کردی به وجد می آمدند و تازه به عظمت فرهنگ این ملت ستم دیده پی می بردند و خود آنها مبلغانی می‌شدند برای اشاعه‌ی فرهنگ کردی و لباس کردی اما متأسفانه با وجود هزینه های بسیار سنگینی که برای برگزاری این مراسم تقبل می‌شود مسؤلین در پخش این مراسم عظیم و با شکوه کم کاری کرده و تنها قسمت بسیار کوتاهی از آن را پخش می‌کنند که مطمئنن از تأثیر این مراسم بر مردم آگاه نیستند.
که ما با این جشن و مراسمها اتحاد و همبستگی خود را به جهانیان ثابت می کنیم و نشان می‌دهیم ملتی متمدن با قدمت تاریخی و پرچم و سرود ملی هستیم و خواسته هایمان را عملی خواهیم کرد و به مرحله‌ای از حیات مبارزاتی خویش رسیده‌ایم که می‌توانیم بدون هیچ تردید و واهمه‌ای به آینده‌ای روشن چشم بدوزیم .
اکنون با توجه به شرایط سیاسی منطقه و وخیم شدن اوضاع ایران مطمئنن در آینده‌ای نه چندان دور فرصت مناسب پیش خواهد آمد تا با مبارزان ، راه آزادی در عرصه‌ی یک مبارزه‌ی گسترده با اتکا به نیرو و توان و خواست ملی و دمکراتیک مردم برای رهایی ملتمان از یوغ استثمار و جهت پیشبرد مسئله‌ی مشروع و به حق ملت کرد بهره‌برداری کنیم و در کردستانی آزاد به رقص و پایکوبی بپردازیم.
در سال ١٣٢١ شمسی برابر (١٩٤٢ میلادی ) کومله ی ژ- ک (تجدید حیات کرد) به وسیله‌ی تعدادی از روشنفکران کرد و به شکلی سازمان یافته و منسجم‌تر اساس آگاه کردن افکار عمومی جهان با جنبش ملی گرایی کردها و تشکیل کردستان بزرگ تأسیس شد و سپس قاضی محمد که شخصیتی با نفوذ و متدین و دارای افکاری ترقی خواهانه و توانا بود به عضویت ژ- ک در آمد.
این سازمان در مدت سه سال فعالیت توانست نفوذ خود را در کردستان ایران گسترش دهد و در ارتقاء سطح آگاهی مردم با حقوق ملت کرد نقش بسزایی ایفا نماید. قاضی محمد از نفوذ و خواست ملی کرد در سازمان ژ- ک مطمئن بود اما برنامه ی سیاسی آن را چندان مترقی نمی دید که پاسخگوی زمان باشد . بنابراین بر اساس پایه های تشکیلاتی ژ – ک اما با برنامه ای دمکراتیک تر و شفاف تر در آستانه‌ی ایجاد زمینه‌ای برای تشکیل یک حکومت کردی در شرق کردستان که کلیه‌ی طبقات و اقشار آن دوران جامعه‌ی کردستان را در صفوف خود گرد آورد. نام کومله ی ژ- ک را به حزب دمکرات کردستان تغییر داد .
قاضی محمد به خاطر ارزش ویژه‌ای که برای کومله‌ی ژ- ک قائل بود همان ٢٥ مرداد روز تأسیس کومله‌ی ژ- ک را برای روز تأسیس حزب دمکرات انتخاب کرد بنا براین حزب دمکرات کردستان در ٢٥ مرداد ماه ١٣٢٤ شمسی (آوت ١٩٤٥ م ) به رهبری پیشوا قاضی محمد رسماً تأسیس شد. که میهن پرستان و آزادیخواهان ملی و دمکرات شرق کردستان را در صفوف خود گردهم آورد. که نقطه‌ی عطف مهمی در تاریخ ملت کرد و سرآغاز مرحله‌ی نوینی در مبارزات قهرمانانه‌ی ملت کرد به شمار می‌آید.
چند ماه بعد از تشکیل حزب ، رهبر توانمند و با درایت حزب ، قاضی محمد و چندی از روشنفکران و آزادیخواهانه ملت کرد از شرایط سیاسی دوران پس از جنگ جهانی دوم و خلاء قدرت مرکزی و حضور نیروهای بیگانه استفاده کرده و تأسیس جمهوری خودمختار کردستان را در میدان چهار چرای مهاباد با حضور جمعیت بزرگی از بزرگان شهر و رؤسای بسیاری از قبایل کرد اعلام کردند. برای نخستین بار شیوه ی حاکمیت کردها را در شکلی مدرن با محتوایی دمکراتیک را به مرحله‌ی ظهور رساندند و آرزوی دیرینه ی ملت کرد را عملی ساختند.
و پرچم کردستان را بر فراز ادارات مهاباد ، نقده واشنویه به اهتزاز در آوردند . و برای اولین بار ملت کرد احساس سربلندی و آرامش می کردند و تمام نابرابری ها و تبعیض ها و تحقیرهایی که طی دهه‌های متمادی بر ملت کرد حاکم بود . طی حکومت جمهوری کردستان از مناطق کردنشین رخت بر بست و حزب دمکرات همه‌ی کوشش خود را به کار برد تا خواسته های دیرین ملت کرد را تحقق بخشد و دمکراسی، آزادی‌های فردی و اجتماعی ، آزادی زنان حق رأی برای زنان و آزادی بیان به طور کلی دمکراسی و آزادی در معنای واقعی خود بر این مناطق حاکم شود و جمهوری کردستان برای گسترش فرهنگ و زبان کردی تلاش می کرد و امیدوار بود تا مهاباد را به مرکزی برای جنبش فرهنگی و ملی تبدیل کند. در ابتدا آموزگاران کرد در کلاس‌ها ، کتاب‌های درسی فارسی را برای دانش‌آموزان به کردی بازگو می کردند و بعدها کتاب های آموزشی به کردی چاپ شد و از دستاوردهای مهم دیگر جمهوری کردستان تأسیس اتحادیه های زنان و نوجوانان ...رسمی و اداری نمودن زبان کردی و رشد و توسعه ی آن ، چاپ و انتشار روز نامه و مجله و نمایش و رادیو و چاپخانه و ارتباط بازرگانی و اقتصادی تأسیس سپاه ملی به نام پیشمرگ و سرود ملی ( ای رقیب ) و هویت ملی و پرچم از افتخارات دیگر جمهوری کردستان بود .
هر چند متأسفانه جمهوری کردستان تنها ١١ ماه دوام آورد و با حیله و حمله نظامی دولت مرکزی و حامیان بین الملی اش ساقط گردید و پیشوا قاضی محمد و تعداد دیگری از رهبران حزب جمهوری کردستان در بامداد روز ١٠ فروردین سال ١٣٢٦ خورشیدی برابر با (١٩٤٧ میلادی ) پس از دو محاکمه ی ناعادلانه و فرمایشی از جانب دشمنان ملت کرد در میدان چارچرا در شهر مهاباد یعنی همان جایی که جمهوری کردستان اعلام شده بود به دار آویخته شدند و در راه آرمان و اهدافشان شهید شدند و با دستان مردم مبارز کردستان در گورستان ملا جامی به خاک مقدس وطن سپرده شدند اما تجربه ی دمکراتیک و ترقی خواهانه ی جمهوری کردستان مشعلی فروزان و راهنمای نسلهای آینده و جنبش آزادیخواهانه ی ملت کرد بوده و خواهد بود و برگ زرینی است بر تاریخ دیرین مبارزات ملت کرد .
بله حزب دمکرات فراز و نشیبهای فراوانی را پشت سر گذاشته است و در دوران رژیم پادشاهی و جمهوری اسلامی بارها آماج یورش نیروهای سرکوبگر قرار گرفته است و صد ها تن از فرزندان ملت ستم دیده ی کرد در راه آزادی شهید شدند و یا محکوم به مجازات های سنگینی همچون اعدام و زندان طو لانی مدت شده اند .
و این روند همواره برای آزادی خواهان کرد به شکلی وحشیانه تر ادامه دارد . و به دلیل غیر دمکراتیک بودن قدرت حاکم بر ایران خواست صلح جویانه ی ملت کرد همواره با زبانی غیر دمکراتیک و آمیخته با سرکو ب پاسخ داده شده است. که می توان به ترور دو رهبر فرزانه و شایسته ی حزب دمکرات دکتر عبدالرحمان قاسملو و دکتر صادق شرفکندی اشاره کرد که چگونه آنها را بر سر میز محاکمه در پایتخت دو کشور اروپایی ترور کردند .
که همواره مانند ستاره ای فروزان در آسمان دلهای ملت کرد می درخشند. علیرغم آنکه ، فروپاشی جمهوری کردستان ضربه ی مهلکی بر پیکر حزب دمکرات کردستان بوده اما مبارزان و قهرمانان این حزب طی مدت کوتاهی تجدید قوا نمودند و مبارزه ی آزادیخواهانه ی خویش را از سر گرفتند و 2 بهمن به سمبل مبارزات ملت کرد بدل گشته است .
هر چند این رویدادهای تاریخی ملت کرد در زیر تیغ سانسور و سرکوب و استفاده از هر گونه ابزار و وسیله ای برای پیشگیری از همبستگی ملت کرد از سوی حکام و رژیم‌های کرد ستیز قرار گرفته است اما هر سال در روز ٢ بهمن (٢ ریبه‌ندان) این مناسبت تاریخی از سوی هر کرد میهن پرستی و در سطح کردستان و فراتر از آن در سطح جهان با افتخار و پرشکوه گرامی داشته می‌شود که من امسال برای دومین بار به عنوان کردی آزادیخواه در این جشن عظیم و ملی کرد که در استکهلم سوئد برگزار شد شرکت کردم و از نزدیک شاهد عظمت این مراسم با شکوه بودم .
هیاهوی وصف نشدنی در بین جوانان غیور کرد بود. و همه با هم یک صدا آرمان آزادی سر می دادند و دست به دست هم برای آزادی و دمکراسی و رسیدن به آرمانهایشان می‌رقصیدند . از شدت خوشحالی سر از پا نمی شناختم تا حالا جمعیتی به این عظمت که بالغ بر 3 هزار نفر بودند ندیده بودم . که چنین آزادانه به خاطر عقاید شان و به دست آوردن آرمانهایشان دور هم جمع شوند و به نشانه‌ی وحدت و همدلی به رقص و پایکوبی بپردازند و من هم شور و شوقی خاص داشتم.
مانند پرنده‌ای ، که از قفس آزاد شده باشد چون تا به حال نمی‌توانستم عقایدم را آشکارا بیان کنم . حالا خود را در بین جمعیتی از هم فکرانم می دیدم و آزادانه می توانستم فریاد آزادی سر دهم . زیرا در ایران ما همواره مانند پرندگانی در قفس بودیم که حتی نمی توانستیم آواز بخوانیم و محکوم به سکوت بودیم . اما دیدن جشن ٢ بهمن از میدیاهای به ما شور و نشاط می داد و احساس غرور و افتخار می کردیم و به صورت مخفیانه آن را به شکل سی دی در بین جوانان و دانشجویان پخش می کردیم که قدمت تاریخی مبارزاتمان را در غالب جشن و سرور به نمایش می‌گذاشتیم که تأثیر فرهنگی شایانی داشت .
دیدن این جشن و مراسم چنان با شکوه و به دلها نزدیک بود که حتی دانشجویان غیر کرد با دیدن این جشن و مراسم و لباس‌های کردی به وجد می آمدند و تازه به عظمت فرهنگ این ملت ستم دیده پی می بردند و خود آنها مبلغانی می‌شدند برای اشاعه‌ی فرهنگ کردی و لباس کردی اما متأسفانه با وجود هزینه های بسیار سنگینی که برای برگزاری این مراسم تقبل می‌شود مسؤلین در پخش این مراسم عظیم و با شکوه کم کاری کرده و تنها قسمت بسیار کوتاهی از آن را پخش می‌کنند که مطمئنن از تأثیر این مراسم بر مردم آگاه نیستند.
که ما با این جشن و مراسمها اتحاد و همبستگی خود را به جهانیان ثابت می کنیم و نشان می‌دهیم ملتی متمدن با قدمت تاریخی و پرچم و سرود ملی هستیم و خواسته هایمان را عملی خواهیم کرد و به مرحله‌ای از حیات مبارزاتی خویش رسیده‌ایم که می‌توانیم بدون هیچ تردید و واهمه‌ای به آینده‌ای روشن چشم بدوزیم .
اکنون با توجه به شرایط سیاسی منطقه و وخیم شدن اوضاع ایران مطمئنن در آینده‌ای نه چندان دور فرصت مناسب پیش خواهد آمد تا با مبارزان ، راه آزادی در عرصه‌ی یک مبارزه‌ی گسترده با اتکا به نیرو و توان و خواست ملی و دمکراتیک مردم برای رهایی ملتمان از یوغ استثمار و جهت پیشبرد مسئله‌ی مشروع و به حق ملت کرد بهره‌برداری کنیم و در کردستانی آزاد به رقص و پایکوبی بپردازیم.
