کوردستان میدیا: ڕۆژنامەی ئورشەلیم پۆست وتووێژێکی لە سەر خەباتی نوێی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران لەگەل مستەفا هیجری، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران پێکهێناوە.
دەقی وتووێژەکە:
كاتێک محهممهدڕهزا شای پههلهوی له شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران له دهسهڵات وهلا نرا، حیزبی دێموکرات خوازیاری حكوومهتێكی دێموكراتیک بوو. بهڵام كۆمارێكی ئیسلامی له تاران هاته سهر كار. هیجری، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران، دهڕوانێته ٣٧ ساڵ خهبات دژ به ئهم ڕێژیمه شیعەیە.
له چهند مانگی ڕابردوو، حیزبی دێموکرات هێرشی دووبارهی له سهر سپای پاسداران دهسپێكردووه و پێشمهرگهکان دهیان چهكداری ئێرانیان كوشتووه.
مستەفا هیجری لەم بارەیەوە دەڵێت: ساڵی ٢٠١٥ی زایینی، كاتێک بینیمان كه ڕێژیمی ئێران نایههوێ مهسهلهی كورد چارهسهر بكات، بڕیارمان دا كه پێشمهرگهكانمان بنێرینهوه ئێران.
هیجری لە درێژەی قسەکانیدا باسی لەوە کرد: ئێران دهیزانی كه پێشمهرگهكانمان هاتوونهتهوه ناو خۆی وڵات، بهڵام به هۆی ئهوهی كه ئهوان خهریكی دانوستان لهگهڵ وڵاتانی ٥+١ (پهیماننامهی ناوهكی ئێران) بوون، ویستیان كه پیشان بدهن كه وڵات ئارامه و ههروهها ویستیان پیشان بدهن كه ئهوان هیچ جۆره كێشهیهكیان (له ناوخۆی وڵات) نیه.
ئێستا پێشمهرگهكانی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران له بهرهنگاربوونهوهی هێزهكانی ئێران زۆرتر چالاک بوونه،له ساڵهكانی ١٩٨٩ و ١٩٩٢، ڕێبهرانی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران له وڵاتانی ئۆتریش و ئاڵمان تێرۆر كراون.
مانگی ڕابردوو ئێران هۆشداری دا كه كۆیه له حكوومهتی ههرێمی كوردستانی عێراق بۆردوومان دهكات، ئهگهر حیزبی دێموكرات ئۆپراسیۆنهكانی ڕانهگرێت.
یهكهم قسهی مستەفا هیجری له بارهی ئهوەی کە بۆچی ئێران دژایهتی ئێسرائیل دهكات گوتی: ئێمه دوژمنی هاوبهشمان ههیه، بهڵام وڵاتانی زۆر پشتیوانی ئیسرائیل دهكهن.
ناوبراو باسی لەوە کرد ئێران مهترسییهكە بۆ ناوچه پشتیوانی لە حیزبوڵڵا و حهماس پیشان دهدات كه ئێسرائیل دوژمنی سهرهكی ئهم وڵاتهیه.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران باسی لەوە کرد: ئێران پارهیهكی زۆر خهرجی حیزبوڵلا و حەماس دهكات دژ به ئیسرائیل، به ڕای من ئیسرائیل پێویسته ئێران وهكوو دوژمنی سهرهكی خۆی ببینێ و ههوڵ بدات كه لاوازی بكات. حیزبوڵڵا و حهماس پارهیهكی زۆر وەردەگرن و ئهوانیش یارمهتی ئێران دهدهن بۆ دژایهتی ئیسرائیل، ههر بهو پێیهش ئیسرائیل پێویسته یارمهتی گرووپهكانی ئۆپۆزیسیۆن بدات تا دژ به ئێران ڕاوهستن.
له نێوان ئهو گروپه ئۆپۆزیسیۆنانه، ٦ میلیۆن كورد له ئێران بوونیان ههیه كه مافی زۆریان لێ زهوت كراوه، ههروهها حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران داوای لە خەڵکی کوردستانی ڕۆژهەڵات کردووە كه ههڵبژاردنهكانی ڕێژیم بایكۆت بكهن. پاش یهک دهیه خهبات (چهكداری) تا ساڵهكانی ١٩٨٠، كوردهكانی ئێران ٢٠ ساڵ بێ دهنگ له ڕێژیمی ئایهتۆڵڵاكان ژیان. بهڵام حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران هیچ بهرهوپێش چوونێک له ڕهفتاری ڕێژیمی ئێران بهرانبهر به كوردهكان نابینێ.
هیجری ساڵی ٢٠٠٦ كاتێک كه دیار بوو ئامریكا سهبارهت به مهسهلهی ناوكی لهگهڵ ئێران دانوستان دهكات هۆشداریدا كه لهگهڵ ئۆرووپاییهكان، پێویسته فوكوس بخرێته سهر پشتیوانی مافی مرۆڤ و دێمۆكراسی لهم وڵاته.
مستەفا هیجری باسی لەوە کرد کە ڕێكهوتننامهی ناوهكی ساڵی ڕابردوو، دهسكهوتی ئابووری بۆ ڕێژیم ههبووه و دهبێته هۆی بههێزبوونی.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکرات هێما بهوه دهكات كه ئهوان حكوومهتێكی دێموكراتی فێدراڵیان دهوێت و لەو پێوندەییەدا باس لەوە دەکات: ئێمه به شوێن دهوڵهتێكی دێموكرات داین. ئێمه دهمانههوێ كه ههر نهتهوهیهک ئۆتۆنۆمی (دهسهڵاتی خۆجێی) خۆی ههبێت، ههروهها ههر نهتهوهیهک پێویسته نوێنهری خۆی له دهسهڵاتی مهركهزی ههبێت.
هیجری جهختی له سهر ئهوه كردهوه كه حیزبی دێموکرات لهگهڵ كۆنگرهی نهتهوهكانی ئێرانی فێدڕاڵ هاوكاری دهكات كه گروپهكانی دیكه له نهتهوهكانی ئازهری، عهرهب، بهلووچ و توركمهنهكان له خۆ دهگرێت و به شوێن مافی خۆیان بن.
ههستێكی خیانهت لێره بهدی دهكرێ كه كوردهكان بهرانبهر به ئۆرووپا و ئامریكا ههیانه، به هۆی ئهوهی ئهوان پشتیوانیان له دێمۆكراسی و مافی نهتهوهكان نهكردووه.
هیجری بای لەوە کرد کە: تاجێره ئۆرووپیهكان ههموو ڕۆژ دێن بۆ ئێران تا كاری ئابووری و ڕێكهوتنی ئابووری بهڕێوه بهرن و درێژه دهدات: بۆیه ڕێكهوتننامهی ناوهكی بۆ خهڵكی ناوچه خراپ بوو، تهنیا بۆ خودی ڕێژیمی ئیسلامی باش بوو. هیچ لایهنێكی دیكه جگه لهوان هیچ قازانجێكی پاش ئهم ڕێكهوتننامه نهبینی.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکرات پرسیارێک دەخاتە ڕوو کە بهڕاستی بۆچی ڕۆژئاوا به دێموكراسی گرینگی نادات و لەو بارەیەوە: سیاسهتی ئامریكا چاو له ئهمڕۆ دهكات، بهڵام داهاتوو بۆی گرینگ نیه. بۆ وێنه، ئهوان پلانێكیان بۆ لهناو بردنی سهدام حوسێن ههبوو، بهڵام هیچ پلانێكیان بۆ پاش ئهو نهبوو.
هیجری نیگهرانیی خۆی لەوەی کە ئامریكا ڕهوایی و دۆستانی له ناوچهدا له ساڵانی ڕابردوو له دهست دابێت، دەر دەبڕێتچوون له جووڵانهوه لهگهڵ شهڕی ٥ ساڵهی سووریه شكستیان هێناوه و ئیجازهیان داوه به تێرۆریستهكانی ئێرانی كه بڕۆنه ناو ئهو وڵاته و پشتیوانی له بهشار ئهسهدی دیكتاتۆر بكهن.
دەقی وتووێژەکە:
كاتێک محهممهدڕهزا شای پههلهوی له شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران له دهسهڵات وهلا نرا، حیزبی دێموکرات خوازیاری حكوومهتێكی دێموكراتیک بوو. بهڵام كۆمارێكی ئیسلامی له تاران هاته سهر كار. هیجری، سکرتێری گشتیی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران، دهڕوانێته ٣٧ ساڵ خهبات دژ به ئهم ڕێژیمه شیعەیە.
له چهند مانگی ڕابردوو، حیزبی دێموکرات هێرشی دووبارهی له سهر سپای پاسداران دهسپێكردووه و پێشمهرگهکان دهیان چهكداری ئێرانیان كوشتووه.
مستەفا هیجری لەم بارەیەوە دەڵێت: ساڵی ٢٠١٥ی زایینی، كاتێک بینیمان كه ڕێژیمی ئێران نایههوێ مهسهلهی كورد چارهسهر بكات، بڕیارمان دا كه پێشمهرگهكانمان بنێرینهوه ئێران.
هیجری لە درێژەی قسەکانیدا باسی لەوە کرد: ئێران دهیزانی كه پێشمهرگهكانمان هاتوونهتهوه ناو خۆی وڵات، بهڵام به هۆی ئهوهی كه ئهوان خهریكی دانوستان لهگهڵ وڵاتانی ٥+١ (پهیماننامهی ناوهكی ئێران) بوون، ویستیان كه پیشان بدهن كه وڵات ئارامه و ههروهها ویستیان پیشان بدهن كه ئهوان هیچ جۆره كێشهیهكیان (له ناوخۆی وڵات) نیه.
ئێستا پێشمهرگهكانی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران له بهرهنگاربوونهوهی هێزهكانی ئێران زۆرتر چالاک بوونه،له ساڵهكانی ١٩٨٩ و ١٩٩٢، ڕێبهرانی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران له وڵاتانی ئۆتریش و ئاڵمان تێرۆر كراون.
مانگی ڕابردوو ئێران هۆشداری دا كه كۆیه له حكوومهتی ههرێمی كوردستانی عێراق بۆردوومان دهكات، ئهگهر حیزبی دێموكرات ئۆپراسیۆنهكانی ڕانهگرێت.
یهكهم قسهی مستەفا هیجری له بارهی ئهوەی کە بۆچی ئێران دژایهتی ئێسرائیل دهكات گوتی: ئێمه دوژمنی هاوبهشمان ههیه، بهڵام وڵاتانی زۆر پشتیوانی ئیسرائیل دهكهن.
ناوبراو باسی لەوە کرد ئێران مهترسییهكە بۆ ناوچه پشتیوانی لە حیزبوڵڵا و حهماس پیشان دهدات كه ئێسرائیل دوژمنی سهرهكی ئهم وڵاتهیه.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران باسی لەوە کرد: ئێران پارهیهكی زۆر خهرجی حیزبوڵلا و حەماس دهكات دژ به ئیسرائیل، به ڕای من ئیسرائیل پێویسته ئێران وهكوو دوژمنی سهرهكی خۆی ببینێ و ههوڵ بدات كه لاوازی بكات. حیزبوڵڵا و حهماس پارهیهكی زۆر وەردەگرن و ئهوانیش یارمهتی ئێران دهدهن بۆ دژایهتی ئیسرائیل، ههر بهو پێیهش ئیسرائیل پێویسته یارمهتی گرووپهكانی ئۆپۆزیسیۆن بدات تا دژ به ئێران ڕاوهستن.
له نێوان ئهو گروپه ئۆپۆزیسیۆنانه، ٦ میلیۆن كورد له ئێران بوونیان ههیه كه مافی زۆریان لێ زهوت كراوه، ههروهها حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران داوای لە خەڵکی کوردستانی ڕۆژهەڵات کردووە كه ههڵبژاردنهكانی ڕێژیم بایكۆت بكهن. پاش یهک دهیه خهبات (چهكداری) تا ساڵهكانی ١٩٨٠، كوردهكانی ئێران ٢٠ ساڵ بێ دهنگ له ڕێژیمی ئایهتۆڵڵاكان ژیان. بهڵام حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران هیچ بهرهوپێش چوونێک له ڕهفتاری ڕێژیمی ئێران بهرانبهر به كوردهكان نابینێ.
هیجری ساڵی ٢٠٠٦ كاتێک كه دیار بوو ئامریكا سهبارهت به مهسهلهی ناوكی لهگهڵ ئێران دانوستان دهكات هۆشداریدا كه لهگهڵ ئۆرووپاییهكان، پێویسته فوكوس بخرێته سهر پشتیوانی مافی مرۆڤ و دێمۆكراسی لهم وڵاته.
مستەفا هیجری باسی لەوە کرد کە ڕێكهوتننامهی ناوهكی ساڵی ڕابردوو، دهسكهوتی ئابووری بۆ ڕێژیم ههبووه و دهبێته هۆی بههێزبوونی.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکرات هێما بهوه دهكات كه ئهوان حكوومهتێكی دێموكراتی فێدراڵیان دهوێت و لەو پێوندەییەدا باس لەوە دەکات: ئێمه به شوێن دهوڵهتێكی دێموكرات داین. ئێمه دهمانههوێ كه ههر نهتهوهیهک ئۆتۆنۆمی (دهسهڵاتی خۆجێی) خۆی ههبێت، ههروهها ههر نهتهوهیهک پێویسته نوێنهری خۆی له دهسهڵاتی مهركهزی ههبێت.
هیجری جهختی له سهر ئهوه كردهوه كه حیزبی دێموکرات لهگهڵ كۆنگرهی نهتهوهكانی ئێرانی فێدڕاڵ هاوكاری دهكات كه گروپهكانی دیكه له نهتهوهكانی ئازهری، عهرهب، بهلووچ و توركمهنهكان له خۆ دهگرێت و به شوێن مافی خۆیان بن.
ههستێكی خیانهت لێره بهدی دهكرێ كه كوردهكان بهرانبهر به ئۆرووپا و ئامریكا ههیانه، به هۆی ئهوهی ئهوان پشتیوانیان له دێمۆكراسی و مافی نهتهوهكان نهكردووه.
هیجری بای لەوە کرد کە: تاجێره ئۆرووپیهكان ههموو ڕۆژ دێن بۆ ئێران تا كاری ئابووری و ڕێكهوتنی ئابووری بهڕێوه بهرن و درێژه دهدات: بۆیه ڕێكهوتننامهی ناوهكی بۆ خهڵكی ناوچه خراپ بوو، تهنیا بۆ خودی ڕێژیمی ئیسلامی باش بوو. هیچ لایهنێكی دیكه جگه لهوان هیچ قازانجێكی پاش ئهم ڕێكهوتننامه نهبینی.
سکرتێری گشتیی حیزبی دێموکرات پرسیارێک دەخاتە ڕوو کە بهڕاستی بۆچی ڕۆژئاوا به دێموكراسی گرینگی نادات و لەو بارەیەوە: سیاسهتی ئامریكا چاو له ئهمڕۆ دهكات، بهڵام داهاتوو بۆی گرینگ نیه. بۆ وێنه، ئهوان پلانێكیان بۆ لهناو بردنی سهدام حوسێن ههبوو، بهڵام هیچ پلانێكیان بۆ پاش ئهو نهبوو.
هیجری نیگهرانیی خۆی لەوەی کە ئامریكا ڕهوایی و دۆستانی له ناوچهدا له ساڵانی ڕابردوو له دهست دابێت، دەر دەبڕێتچوون له جووڵانهوه لهگهڵ شهڕی ٥ ساڵهی سووریه شكستیان هێناوه و ئیجازهیان داوه به تێرۆریستهكانی ئێرانی كه بڕۆنه ناو ئهو وڵاته و پشتیوانی له بهشار ئهسهدی دیكتاتۆر بكهن.