کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

بۆ ئامریکا بە خاوی لە داعش دەدات !؟

20:36 - 4 سەرماوەز 2714

خوێنەرانی بەڕێز من پێم وایە زۆرینەی هەڵسوکەوتەکانی وڵاتانی زلهێز و بەتایبەت ئامریکا\'\' لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاستدا ستراتیژییەکی لە پشتە و سیاسەتی رۆژانەشی تەنیا و تەنیا لە پێناو وەدیهێنانی ئەو ستراتیژیە دایە، هەرچەند ئامریکا کەمێک لە ستراتیژیەکەی بۆ رووبەڕووبونەوەی داعش خستووەتەڕوو، بەڵام هەتا ئێستاش زۆرینەی ئامانج و لێکەوتەکانی ئەو ستراتیژیەی ئامریکا بۆ ناوچەکە ناڕوونە و تەنیا خودی دەزگا سیاسی - ستراتیژییە حکومییەکانی ئەو وڵاتە مەگەر پلانەکانی بە ووردی دابڕێژن و بزانن، لەم تەم و مژاوییەی ستراتیژی زلهێزێکی وەک ئامریکادا یەکێک لە مەنتیقیترین پرسیارەکان ئەوەیە: بۆ هەتا ئێستاش ئامریکا هەر بە خاوی لە داعش دەدات!؟ لەم بابەتەدا هەوڵ دەدەین گرینگترین ئەگەرەکانی لێدانی داعش بە خاویی و لەسەرخۆیی لەلایەن ئامریکاوە بۆ ئەم چەند خاڵەی خوارەوە بگێڕینەوە:

11601.jpg
شەریف هەژاری

١ـ لە ئامریکادا دێموکراتەکان لە سەر حوکمن، بە درێژایی مێژووی حوکمی دێموکراتەکان \'\'زۆر بە کەمی\'\' رووی داوە کە هێز رەوانەی دەرەوەی سنوورەکانی ئامریکا بکەن بۆ جەنگ. ئەمە سەرەڕای ئەوەیشە کە ئۆباما کە لە سەر کارە ئەوا زۆرینەی ناوەندیی توێژینەوە سیاسییەکانی ئامریکا بە یەکێک لە لاوازترین سەرۆکەکانی ئامریکای هەڵدەسەنگێنن.

زیاتر لەوانەش، دوو لە هۆکارە بنەڕەتییەکان کە ئۆباما لە پڕوپاگەندەی هەڵبژاردنەکان دەی کرد بریتی بوو لە: \'\'نەهێشتنی بێ کاری لە ناوخۆی وڵاتدا کە پەیوەندی بە باری ئابووری تاکەکەسەوە هەبوو لە ناو ئامریکادا و گەڕاندنەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئامریکا بوو بەتایبەت لە عێراق و ئەفغانستان بۆ ئەوەی وەڵامی کەس و کاریان بۆ هەڵمەتەکانی هەڵبژاردن رابکێشێت\'\'. بەپێی ئامارەکانیش، لەلایەک نە ڕێژەی بێ کاری بە شێوەیەکی \'\'زۆر\'\' لە ناوخۆی ئامریکادا کەمیی کردووە و نە گەڕاندنەوەی هێزە شەڕکەرەکانی ئامریکاش بەتایبەت لە عێراقەوە بۆ ئامریکا سوودی بۆ زاڵبوونی هێژموونی ئامریکا هەبووە لە خۆرهەڵاتی ناوەڕاست و بەتایبەت لە عێراق دا.

سەرەڕای ئەوە لە دوو مانگی رابردوودا هەر یەکە لە \'\'جۆرج دەبلیو بۆش، دیک چینی جێگری سەرۆکی ئامریکا لە دەورانی سەرۆکایەتی بۆش دا و سیناتۆر مەک کەینی کۆماریخواز\'\' رەخنەی ئەوەیان لە ئۆباما گرت کە گەڕاندنەوەی هێزەکانی ئامریکا لە عێراق بنەڕەتیترین فاکتەری دروستبوونی داعش بووە لە ناوچەکە دا. بەم پێیە دەکرێت بڵێین دێموکراتەکان زیاتر لەگەڵ ململانێی سیاسیی و هێرشی ئاسمانین هەتا ناردنەوەی سەرباز چونکە پێشتریش هەمان پڕوپاگەندەیان لە هەڵبژاردنەکاندا کردووە، ئەمەش وای کردووە کە پرۆسەی لە ناوبردنی داعش خاوی بەخۆوە ببینێ و هێرشی ئاسمانی کافی نەبێت بۆ بنەبڕ کردنیان.

٢- ئەم ئەگەرە پەیوەندی بە ئەگەری پراکتیزەکردنی پڕۆژەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی نوێی ئامریکا بۆ داڕشتنەوەی سنوورەکانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستە. لە هەبوونی ئەگەرێکی لەم چەشنەدا، پێویستە ماوە بە مانەوەی داعش بدرێت، بۆ !؟
چوونکە داعش زۆربەی هەرە زۆری سنوورەکانی عێراق - سوریەی بەدەستەوەیە، تەنیا دەریچەیەکی بچوکی سنوەری باشووری کوردستان لەگەڵ رۆژئاوای کوردستان ماوە کە دەریچەیەکی کەم و تەنگەبەرە کە بیگرێت، لە ئەگەری زاڵبوونی داعش بەسەر ناوچە عەرەبییە - سوننەکانی سنوورەکانی عێراق - سوریەدا ئەوا چی دەخولقێت!؟ دیفاکتۆیەک دێتە بوون وەک ئەوەی هاتووەتە کایەوە کە \'\'سنووری عێراق-سوریە\'\' لەسەر ئەساسی بوونیەتی پێشووتری و لەسەر بنەمای رێکەوتنی سایکس - پیکۆ نامێنێت. ئێستا داعش وەک دیفاکتۆ ئەو سنوورەی نەهێشتووە، بۆ ئەوەی ئامریکاش دەوڵەتێکی عەرەبی بۆ عەرەبە سوننەکانی عێراق - سوریە دروست بکات پێویستی بە هێزێکە کە ئەو سنوورە بکاتە دیفاکتۆ و ئاسانکاری بکات بۆ دروستبوونی ئەو دەوڵەتە عەرەبییە سوننەیە، کە ئێستا بە تەواوی دەبینین هەر لە رومادییەوە هەتا موسڵ و لەوێشەوە بۆ رەقە ئەوا سنووری عێراق -سوریە بوونی نەماوە و دەوڵەتەکەی داعش حوکمی تێدا دەکات، کە زۆرینەی ناوچە سوننە سنوورییەکانی عێراق - سوریەیە. بە جۆرێکی دیکە دەتوانم بڵێم: \'\'داعش عەرەبە سوننەکانی عێراق - سوریەی یەکانگیر کردەوە و سنووری نەهێشتووە لە نێوانیاندا، کە ئەمەش ئاسانکارییەکە بۆ پڕۆژەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی ئامریکا چوونکە داعش لە ئێستاوە بیری عێراقیی بوون و سوریی بوونی لای عەرەبە سوننەکانی رومادی و موسڵی \'\'عێراقی سەر کاغەز\'\' و \'\'رەقەی سوریەی سەر کاغەز\'\' هەتا رادەیەک شۆردووەتەوە و وەک واقیعیەتیش رومادی و موسڵ و رەقە لە ناو دەوڵەتەکەی داعشدان. دروستبوونی بیری یەکگرتنی عەرەبە سوننەکانی عێراق - سوریە لە ئاکامیشدا ئەگەری هەیە وەک دەوڵەتی لێ بکرێتەوە چونکە هەتا رادەیەک لە ئێستادا شتێک بە ناوی سنوور و وەک واقیعیەت سنووریش بێت لە نێوان عەرەبە سوننەکانی رومادی، موسڵ و رەقەدا نەماوە!

٣- بە خاوی هێرشکردنە سەر داعش لەلایەن ئامریکاوە ئەو شانسەش بە ئامریکا دەداتەوە کە خودی عێراق خۆی داوای هێنانەوەی هێزەکانی ئامریکا بکات بۆ عێراق! چونکە ئێمە دەزانین چ موقتەدا سەدر و چ میلیشیا شیعە عێراقییەکانی سەر بە ئێران بە توندی دژی هاتنەوەی هێزەکانی ئامریکان بۆ عێراق، بەڵام ئەگەر بێت و داعش توانای مانەوەی هەبێت و سوپای عێراق بە تەواوی نەتوانێت سەرکەوتوو بێت دژ بە داعش ئەوە ئەو ئەگەرەش بەهێز دەکات کە لایەنە عێراقییەکان داوای هاتنەوەی سوپای ئامریکا بۆ عێراق بکەن.

٤- رێی تێ دەچێت و دەتوانین ئەوەش بە ئەگەرێک بزانین کە هەتا ئێستا ئامریکا \'\'بە تەواوی و بە دیکیۆمێنت\'\' دڵنیا نەبووە کامانەن ئەو دەوڵەتانەی پشتیوانی سەرەکی داعشن!؟ بە مانەوەی \'\'کاتیی\'\' داعش، ئامریکا بە ووردی نامەی ئەعمالی دەوڵەتانی دراوسێی داعش و دەوڵەتانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاستی بۆ دەردەکەوێ کە ئایا چ دەوڵەتگەلێک پەیوەندی نهێنیی، بازرگانی و ئابووری، سەربازی و سیاسییان لەگەڵ داعشدا هەیە، بە پێی ئەم ئەگەرەش بێت ئەوا ئامریکا هەر دەبێ بە خاوی لە داعش بدا.

٥- بە خاوی لێدانی داعش و مانەوەی داعش بە شێوەی کاتی ئەوا شەڕی شیعە و سونە گەرمتر و توندتر دەکا، ئەمەش هۆکارێکی باش دەبێت بۆ بردنی نەوتی ناوچەکە بە تاڵانی فرۆش و فرۆشتنی چەک پێیان و دیسانەوە ئاسانکاریکردن بۆ دەستێوەردانی کاروباری ناوچەکە لەلایەن ئامریکاوە، ئەم هۆکارەش دیسانەوە ڕێ‌خۆشکەر دەبێت بۆ پڕۆژەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستی ئامریکا.

٦- وای دەبینم یەکێک لە بنەما سەرەکییەکانی دیکەی ئەجێندای ئامریکا، ئەگەری تووشکردنی ئێرانە لە شەڕی داعشدا، بەڵام ئێرانیش هێزێکی فێڵاوی سیخوڕیکارە و زۆر زوو دەرکەوت ئەگەر ئێران پەیوەندی لەگەڵ داعشدا نەبووبێت ئەوا دانیشتنی سیخوڕانەی هەبووە لەگەڵیاندا، بەتایبەت گۆڕینی ئاراستەی داعش لە شەڕی شیعەوە بۆ شەڕی کورد چ لە سوریەدا و چ لە عێراقدا، کە بێگوومان ئەم هۆکارە نایەتە بوون \'\'وەک ئەوەی ئێستا داعش لە هەردوو وڵاتدا دژ بە کورد شەڕ دەکات هەتا دژ بە شیعە\'\' بەبێ سات و سەودای ئێران لەگەڵیاندا.

٧- ئەگەرێکی دیکەی خاوی هێرشی ئامریکا بۆ سەر داعش ناساندنی کوردە لە شەقام و رۆژنامەکانی ئورووپا و ئامریکا و جیهاندا وەک تاکە شەڕکەری سەرەکی دژ بە داعش کە داعش گەورەترین هێزی تیرۆریستیی جیهانە. کە وابوو ئاشناکردنی جیهانە بە پرسی کورد. بەتایبەت من بۆ خۆم کە لە زانکۆی لەندەن دەرسم خوێندووە زۆر بە ووردی ئاگادارم کە هەندێک لە خەڵکانی ئورووپا و چین نەیان ئەزانی کە : کورد نەتەوەیە، خێڵە، یان چییە!؟ یان بە جۆرێکی تر بڵێم: ئاشنا نەبوون بە دۆز و مەسەلەی حەق - نەتەوایەتیی کوردی! بەڵام دوای ئەوەی تەواوی رۆژنامە و سایت و تەلەفزیۆنە جیهانییەکان سەدان راپۆرتیان لەسەر گیانبازی کورد دژ بە داعش کرد و دەکەن و ئەوە دووپات دەکەنەوە کە \'\'کورد لە جیاتی جیهان جەنگی زەمینی داعش دەکات\'\' ئەمەش ناساندنی زیاتری کورد و پرسی کوردە بە جیهان! بۆیە ئامریکا ئەگەر لە پڕۆژەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دا ئەجێندای دەوڵەتی کوردی هەبێت ئەوا ئەم کارەشی بە سوودی ستراتیژی خودی ئامریکا و بێ گوومان کوردیش کۆتایی دیت.

٨- لێدانی داعش بە خاوی لەلایەن ئامریکاوە دەکرێت ئەجێندایەکی دیکەی ئامریکاشی لە پشتەوە بێت کە ئەویش لەلایەک پیشاندانی کردەوە و بوونی داعشە وەک خەلافەتێکی ئیسلامی لە ناو خەڵک و بەتایبەت گەنجانی ئورووپا، ئامریکا و چین و ئوسترالیا. ئەم ئەجێندایەش راستەوخۆ ئەچێتە چوارچێوەی ناشیرینکردنی ئایینی پیرۆزی ئیسلام لای خەڵکانی مەسیحی و بەتایبەت ئەو میلیۆنان مرۆڤەی کە هیچ باوەڕێکیان نییە! ئەمە سەرەڕای ئەوەی رەنگە لە داهاتووشدا \'\'نووسینەوەی مێژووش لە روانگە لایەنگری خوازییەکەی\'\' وەک خەلافەتێکی دیکە داعش بناسێنێت! زیاتر لە مانەش، مانەوەی کاتی داعش دەبێتە هۆی هاتن و کۆچکردنی زۆرینەی ئەو توندڕەوانەی کە لە ئورووپا و ئامریکا و چین‌دا هەن بۆ ناو دەوڵەتەکەی داعش، بەمەش رۆژئاوا و هاوپەیمانەکانی لە دەست مەترسی ئەو توندڕەوانە رزگاریان دەبێ و بە ئاسانی لە ناو سنوورەکانی داعشدا گەمارۆیان دەدەن، ئەمە سەرەڕای ئەوەی گەشەسەندنی بڵاوبوونەوەی ئیسلام لە چین و رۆژئاواشدا لاواز دەکات.

ناوەڕۆکی ئەم بابەتە را و تێبینیی نووسەرە و ماڵپەڕی کوردستان میدیا لێی بەرپرسیار نییە