ک/مـــــــــــــیدیا: ده‌قی په‌یامی ده‌فته‌ری سیاسیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران به‌ بۆنه‌ی 10ی خاکه‌لێوه‌، رۆژی شه‌هیدان کوردستان.

بنەماڵەی سەربەرزی شەهیدان!
خەڵکی خەباتکاری کوردستان!
میوانانی بەرێز!
کادر و پێشمەرگە خۆراگرەکان!
خۆشک و برایانی بەرێز!

ئەمڕۆ 10ی خاکەلێوە لێرە کۆبوینەتەوە تا رێز لە رۆژی شەهیدانی کوردستان بگرین و یادی کەسایەتی هەڵکەوتوو و مێژوویی نەتەوەکەمان بکەینەوە. یادی رۆڵ و نەقشی ئەو رێبەرە بێ وێنەیەی مێژووی هاوچەرخی کورد بکەین کە بۆ هەتاهەتایە بیر و هزری وەک ئەستێرەیەکی پرشنگدار لە ئاسمانی پڕ هیوای کوردستاندا هەر دەم دیار و گەشاوە دەبێ.

قازی محەممەد رۆڵەی هەڵکەوتووی کورد بە هەڵکردنی بڵێسەی ئاگری خەبات، مێژوویەکی داڕشت کە دوای زیاتر لە شەش دەیە خەبات هێشتا رێنوێنی و چرای خەباتی شۆڕش و بەرخۆدانی بزووتنەوەیەکی مافویست و حەقداری گەلە بەشخوراوەکەیەتی. ئێستا بیری نەتەوەخوازی و مافپەروەری ئیلهام لە وتە و بیرۆکەکان و کەسایەتی و هەڵسوکەوتی ئەو رێبەرە دەگرن. دەتوانین بە شانازییەوە بڵێین قوتابخانەی پێشەوای کورد سەرکردە و قوتابی زۆری پێگەیاند و حیزبەکەی قازی محەممەد لە ساڵیادی 65 ساڵەی شەهید کرانی کوورەی خەباتی لە مەیدانەکانی جۆراوجۆر هەروا گەرم و گوڕ راگرتووە.

سەردەمی خەباتی گەلی کورد لەو ساتە وەختەدا لە بەرە بەرەی رزگاری گەلانی بندەست و رزگاری لە چەنگ فاشیزم و کۆتایی شەری دووهەمی جیهانی بوو. ئەو رێبەرە زیرەک و وشیارە پاش لێکدانەوەی ورد و دەقیق لەو هەلومەرجە کەڵک وەردەگرێ و بە هۆی ئەو نفووزە سیاسی و کۆمەڵایەتی و خۆشەویستییەی کە لە ناو خەڵکدا هەیبوو، حیزبێکی سیاسی و مۆدێڕن و پێشکەوتوو دێموکراتیک پێک دێنی و لە ماوەیەکی یەکجار زۆر کەمدا ناوچەی موکریان دەکا بە لانکەی شۆڕش و بەرخۆدان دژی رێژیمی شۆڤینیست پەروەری پەهلەوی و ئەو ناوچەیە رزگار دەکا و حکوومەتێکی میللی و دێموکراتیک پێک دێنێ و سەروەرییەکی کەم وێنە بۆ بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوەی کورد بە دی دێنێ، کورد دەکا بە خاوەن دەوڵەت و سپای کوردستان و ئاڵای نەتەوەیی، زمانی کوردی بە رەسمی دەخوێندرێ و زۆر دەستکەوتی کەم وێنەی دیکە، ئەم حەرەکەتە نەتەوەییەی رێبەری کاریزمای کورد زەندەقی حاکمانی دیکتاتۆری تارانی برد و کۆشکی دیکتاتۆریەتی هەژاند و ئەوانی لە خەوی غەفڵەت وشیار کردەوە کە گەلی کورد هەروا زیندوو و لەسەر پێیە و حەقخوازە و تەسلیم بوون ‌و سەرشۆڕی قەبووڵ ناکات. تا گەییشتن بە ئامانجەکانی خۆی کە ئازادی نەتەوەیی و رزگاری ئاو و خاکەکەیتی دەست لە خەبات هەڵناگرێ.


بۆ گەیشتن بەو ئامانجەش ئامادەیە هەر نرخێک حەوجە (پێویست) بێ بدات و گیانی باشترین رۆڵەکانی خۆی پێشکەش بە بارەگایی سەربەستی کوردستان ‌و کورد بکات. هەر لەو ساتەوە بناغەی فەرهەنگی بەرخۆدان و شوناسی نەتەوەیی بە شێوەی سەردەمیانە ‌و پێشکەوتوو دانرا و ئەو چەمکانە تا هەنووکەش وەک چرای رێگای خەباتی رۆڵەکانی گەلی کوردە و تەنگی بە زۆرداران و داگیرکەران هەڵچنیەوە و نەیهێشتووە سەرینی خاترجەمی لە ژێر سەریان بنێن.

رێژیمی کۆنەپەرستی بنەماڵەی پەهلەوی لەو کاتەی جڵەوی حوکمرانی ئێرانیان بە دەستەوە گرت تا ساڵی 1357 کە کۆتایی بەو رێژیمە نۆکەر سفەتەکەی هات هەمیشە ترس خوف لە کورد و پرسە رەواکەی بووە هەردەم لە بیری پلان و تەرحی قرێژ دا بۆ لە ناو بردن ‌و کپکردنی بزاڤی کورد دابوون.

کاتێک لە ساڵی 1325 ئاڵوگۆڕەکانی ناوچە بە زیانی گەلانی زۆڵم لێکراوی ئێران گۆڕانی بەسەردا هات، پاشەکشەی هێزەکانی بیانی لە ئێران سات ‌و سەودایی ئابووری ‌و بازرگانی نێوان رۆژئاوا ‌و رۆژهەڵات ‌و سازانیان لەگەڵ رێژیمی حەمەرزا شا ‌و هەروەها رووخانی دەوڵەتی ئازەری لە تەورێز ‌و هێندێک هۆی ناوخۆیی لە کوردستان، پێشەوا بەو قەناعەتە گەییشت کە ناتوانێ پێش بە هێرشی داگیرکەرانی نگریس بگرێ تێکۆشانێکی زۆری کرد تا بەڵکوو بتوانێ پێش بە رەشەکوژی خەڵک بە دەست هێرشکەرانی داگیرکەر بگرێ‌ و تا ئەو جینایەتە هۆڤانە کە لە شاری تەورێز رووی دا، لە کوردستان دووپات نەبێتەوە و پێشی پێ بگرێ.

لەگەڵ ئەوەشدا کە رێژیم بەڵێنی پاراستنی گیانی پێ دا بوو بەڵام بۆ خۆی لەو قەناعەتەدا نەبوو و دەیزانی کە نابێ بە قەول ‌و قسەی دوژمن باوەر بکەی‌ و تەنانەت ئەوەشی دەزانی کە دەگیردرێ و لە دادگایەکی فەرمایشیدا مەحکووم دەکرێ و گیانیشی بەخت دەکا. لەگەڵ ئەوەشدا کە پێشنیاری زۆر پێکرا بوو کە خۆی رزگار بکات و کوردستانی بەجێ بێڵێ، بەڵام هەموو پێشنیارەکانی رەت کردەوە و لە مەهاباد مایەوە و هەموو مەسئولیەتەکانی گرتە ئەستۆی تا بەو شێوەیە پێش بە ماشینی کوشتاری رێژیمی پەهلەوی بگرێ و گیانی فیدای خەڵکەکەی کرد و بەو بەڵێن و سۆزی خۆی وەفادار مایەوە.

دوژمن لە دادگایەکی فەرمایشیدا پێشەوا و دوو هاوڕێی بە وەفای، شەهیدان ئەبولقاسمی سەدری قازی و محەممەد حوسێن سەیفی قازی بە ئیعدام مەحکووم کرد و لە رۆژی 10ی خاکەلێوەی ساڵی 1326 لە چوارچرای شاری مەهاباد هەر لەو شوێنەی کە لەلایەن پێشەواوە کۆماری کوردستان راگەیه‌ندرا، بە دەستی تاریک پەرەستان لە سێدارە دران و شەهید کران، خۆیان کردە سپه‌ری بەڵاگێڕی گەلەکەیان دیارە ئەو رەوەندە لە ئیعدام بنەماڵەی فەیزوڵڵا بەگیشی گرتەوە و کۆمەڵێک لە تێکۆشەرانی ئەو بنەماڵە سەربەرزە کە نەقش و رۆڵێکی بەرچاویان لە بەڕێوەبەری کار و باری کۆماردا هەبووە لە سێدارە دران، بۆیە پێویستە رۆڵەکانی نەتەوەی کورد یادیان بەرز رابگرن و ئەوان هەردەم لە بیر و هزری ئێمەی رێبوارانی رێگاکەیان زیندوو دەمێننەوە. حیزبی پێشەوا وەک حیزبێکی پێشڕەو و شۆڕشگێر و خەباتکار و بەوەفا لە ریزی پێشەوەی خەباتی رزگاری نەتەوەیی دایە، پەند و ئەندەرزەکانی سەرکۆماری خۆیان کردۆتە ئاوینەی خەبات، لەو کاتەوە کۆڵیان نەدا. و لیبڕاوانە لە خەبات بەردەوامن و بە پشتیوانی هێزی لەبڕان نەهاتووی گەل رێبازی پێشەوا و هەموو شەهیدانی کوردستانیان درێژە دا و رێژیمی قاتڵی پێشەوایان لە گۆڕ نا، هەر چەند بە لە گۆڕنانی ئەو رێژیمەش گەلەکەی بە ویستە رەواکانیان نەگەییشتن بەڵام لەگەڵ جێگرەوەی رێژیمی پەهلەویش کە کۆماری جەهل و نەزانی ویلایەتی فەقیه ئیسلامییە بۆ وەدەست هێنانی دێموکراسی‌ و مافی نەتەوەیی، خەباتیان درێژە پێداوە و هەزاران رۆڵەی کورد گیانی خۆیان بەختی ئاوات و ئارمانجەکانی گەلەکەیان کردووە لە ناو ئەو رۆڵە فیداکارانە دەیان رێبەر و سەرکردەی حیزبەکەی پێشەوا کە لە ریزی پێشەوەیان دوکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو و دوکتور محەممەد سادق شەرەفکەندی سکرتێرەکانی پێشووی حیزب، هەن کە لەو رێبازەدا گیانی خۆیان فیدای ئارمانجەکانی گەل و وڵات کردووە. بۆیە کە چاو لە دیرۆکی خەباتی پڕ سەروەری حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران دەکەین زۆر بە جوانی بۆمان روون دەبێتەوە قوتابیانی رێباز و مەکتەبی پێشەوای رێبەر و سەرکردەی سەدەی بیستی گەلەکەمان بە باشی هەستیان بە بەرپرسایەتی کردووە و ئەرکە نەتەوەییەکانیان بە جوانی و بە باشی بەڕێوە بردووە، بە چەشنێک کە دروشمی دێموکراسی و ئازادیخوازی بۆتە دروشمی زۆربەی خەڵکی ئێران و دروشمی ئازادی گەلانی ئێران و ویستی نەتەوەیی بۆتە خواستێکی رەوا کە جاران نەک بە ناڕەوا سەیر دەکرا بەڵکو بە چاوێکی خائینانە و خیانەت بە وڵات چاوی لێ دەکرا. بەڵام بە رێنوێنییەکانی سەرکۆماری شەهید و لێزانی حیزبەکەی ئەو رێبەرە هەموو ئەو داخوازیانە ئەمڕۆ بوونەتە خواستی رەوا بۆ هەموو گەلانی ئێران و بەتایبەتی بۆ گەلی کورد، ئەو هەموو دەستکەوتە بە بیر و هزری ئەو رێبەرە و حیزبەکەی بەدی هاتووە ئەگەر ئاڵ و گۆرەکانی ناوچە هەر بەو شێوەیە بەردەوام بێت کە دەبێ، زۆر ناخایەنێت کە هەموو ئەو ویستە حەقخوازانە بە شێوەی رەسمی و بە یاسا جێگر دەبن.

زوڵم و زۆرداری لە ناوچەکەدا و بە تایبەت لەو وڵاتانەی کە کوردستان بە سەریاندا دابەش کراوە کۆتایی دێت و ئامانجی ئەو هەموو شەهیدە سەربەرزە بە تایبەت شەهیدی هێمایی نەتەوەیی گەلی کورد پێشەوا قازی محەممەد بە ئاکام دەگات و ئەو جار رێبوارانی ئەوان دەچنە سەر گڵکۆیان و تاجەگوڵینەی سەربەرزی و سەرکەوتن دادەنێن و سروودی سەربەستی دەخوێنن و بەو شێوەیە رۆحی شەهید پێشەوا و هەموو شەهیدانی کوردستان شاد دەبێ.

خەڵکی بە شەرەفی کوردستان
رێژیمی کۆماری ئیسلامی دوژمنی ئازادی و مرۆڤایەتی بە درێژایی مێژووی هاتنە سەرکاری خۆی بەو رادەیە تەریک و لە ئینزوادا نەبووە، فشارە نێودەوڵەتییەکان لەمەڕ پروژە ناوکییه‌که‌ی چڕ بۆتەوە دونیا نیگەرانی ئەوەیە کە رێژیم خەریکی بەرهەمهێنانی بۆمبی ناوکییه‌ تا بەو شێوەیە کۆمەڵی نێونەتەوەیی پێ چاو ترسێن بکا و خۆی پێ بیمە بکا و هەروەها فشارە نێودەوڵەتییەکان لەسەر ئەو رێژیمە بە هۆی پێشێل کردنی مافی مرۆڤ و پێشێل کردنی یاسا و رێساکانی جیهانی و پشتیوانی لە تیرۆریزمی نێودەوڵەتی ‌و کۆسپ خستنە پێش ئاشتی ‌و برایەتیی گەلان، تەنگی پێ هەڵچنیوە و لە ناوخۆشیدا بە تەواوی پێگه‌ی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووریی داتەپیوە و نفووزی خۆی لە دەست داوە. تەنانەت لە هەڵبژاردنە فەرمایشی و تەشریفاتییەکانیش بەڕێوە برد و دەرکەوت کە خەڵک باوەڕیان بەو رێژیمە نییە و رێژیم ناتوانێ پێش بە پێشڤەچوون ‌و بیرتیژی خەڵکی وەزاڵە هاتووی ئێران و بەتایبەتی گەلانی بەشخوراو و بێبەش لە ئازادی بگرێ و بە تەواوی پشتیان لە رێژیم کردووە، تەنیا چاوەڕوانی ئەو رۆژە دەکەن کە لە کات و ساتی خۆیدا تاج و تەختی ئەو رێژیمەش وەکوو رێژیمە دیکتاتۆرەکانی ناوچە تێکەوە پێچن و فرێی بدەنە زبڵدانی مێژوو.

بۆ گەییشتن بەو مەبەستەش یەکپارچەیی گەلانی ئێران رۆڵی سەرەکی دەگێڕێ لە ئێرانی داهاتوودا، ئەگەر گەلانی ئێران یەکگرتوو بن دەتوانن لە داڕشتنی سیستمی سیاسی داهاتووی ئێران باندۆری چارەنووس‌سازیان هەبێ لە ژێر نیری کۆیلەتی و بندەستی بۆ هەتاهەتایە لە کۆڵ خۆیان بکەنەوە و رزگاری و بەختەوەری بە دەست بێنن هەروەها یەکگرتوویی هێزە سیاسییەکانی ئێران بەگشتی دەتوانێ ئاڵتێرناتیوێکی دێموکراتیک بێ بۆ ئێرانی دوای رووخانی کۆماری ئیسلامی کە نەزەر ‌و بیروڕای هەموو لایەک لە خۆ گرتبێ. هەر بۆیە ئێمە بە گەش بینیەوە لە داهاتووی ئێران دەروانین.

ئەگەر چاو لە کورد بەگشتی بکەین، لە باشووری کوردستان سەرکەوتنی بەرچاوی مسۆگەر کردووە و بۆ تەسبیت کردنی زیاتری ئەو دەستکەوتانە لە هەوڵ و تێکۆشانی بەرچاودان. کورد لە عێراق لە زۆر قۆناغدا رۆڵی یەکلاکەرەوە دەبینێ هەر چەند لەگەڵ حکوومەتی ناوەند تووشی کێشە و گیر و گرفت دەبن، بەڵام لە هەر حاڵێکدا پرسی کورد لە حاڵەتێکدا نیە بۆ دواوە بگەڕێتەوه. سەرکردایەتیی کورد زۆر سیاسییانە‌و سەردەمیانە حەرەکتیان کردووە کە جێگای رێز و تەقدیر و شانازییە.

لە رۆژئاوای کوردستان بە هۆی ئەوەی گڵۆڵەی بەختی دیکتاتوریەتی بنەماڵەی ئەسەد کەوتووە لێژی و بەختی رەش چاوەڕوانیان دەکا، هەر وەک رووخانی دیکتاتۆرەکانی دیکەی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناڤین و باکووری ئافریقا بەگشتی. پرسی کورد لە بەرەو پێشچوون دایە و بە یەکگرتنی هەموو لایەنە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکان لە بەرەیەکدا بۆ خۆی دەستکەوتێکی مەزن جێی رێز‌ و تەقدیرن و چاوەڕوان دەکرێ دوای رووخانی ئەو رێژیمە بۆ گەلەکەمان لەو بەشەی وڵاتمان کوردستانی بندەستی سووریە دەستکەوتی بەرچاو وەدی بێت.

لە باکووری کوردستان پاش چەندین ساڵ خەباتی سیاسی و چەکداری ئیدی پرسی کورد لە رۆژەوی سیاسەتی دەوڵەت مەردانی تورک دایە. باسی ئازادی و پرسە رەواکەی گەلی کورد وەک نەتەوەیەک لە ناو چینی رۆشن‌بیر ودێموکراتەکان ‌و رۆژنامەنووس و بەتایبەت میدیا گشتییەکان، رۆژانە شرۆڤە دەکرێ ‌و ئەوەش بەرەو پێشڤەچوونی باشی بەو پرسە داوە.

حەرەکەتی بەرچاوی پیرۆز کردنی نەورۆز، سەری ساڵی تازەی کوردان لە لایەن تێکڕای هێزە سیاسییەکانی کورد بە یەک دەنگی، هێندەی دیکە پرسه‌که‌ی بردە پێش و ئەگەر هیچ شتێکی لە ناکاو و کتوپڕ و ناوچەیی نەیەتە پێش و باڵی چەکداری ئەو بزووتنەوەیەش کە بە رای ئێمە پێویستە پێداچوونەوە بە هەڵوێستی خۆیاندا بکەن پێش‌بینی ئەوە دەکرێ کە ئاڵوگۆڕ لە سیاسەتی دەوڵەتی تورکیەدا پێتە پێش. لەگەڵ لایەنی سیاسی و قانوونی یەکانی کوردی ناو خۆی وڵات بکەوێتە دیالۆگ و بەو شێوەیە پرسی کورد لە تورکیە بەرەو چارەسەرییەکی مومکین و ئاشتیانە ببرێ.

هەر بۆیە ئەوەی دەکەوێتە سەرشانی لایەنی کورد، دەبێ زۆر هەستیارانە‌ و ورد عەمەل بکات بۆ ئەوە دەرگەی دیالۆگ ‌و هەڤپه‌ڤین دانەخرێن‌ و چی‌تر خۆێنی رۆڵەکانی کورد نەڕژێ.

ئێمە لە حیزبی دێموکرات هیوادارین کە لە دەرفەتەکان کەڵکی باش وەرگرن.
سڵاو لە شەهیدانی کوردستان
سڵاو لە بنەماڵەی بەڕێزی شەهیدانی کوردستان
سڵاو لە گیانی پاکی پێشەوای شەهید و هاوڕێیانی
سڵاو لە گەلی قارەمانی کورد، پشتیوانی هەردەمی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران
و سڵاو لە هیزی پێشمەرگە خەباتکاری گەلی کورد
10ی خاکەلێوەی 1391ی هەتاوی
29ی مارسی 2012ی زایینی