کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

مامند ڕۆژە: ئێران لە دەروە لاواز نابێت ئێران ئەو كاتە لاواز دەبێت كە هێزێك دەست بەرێتە ناو ئاسایشی ناوخۆیی و ئاسایشی نیشتمانییەكەی

15:45 - 20 رەزبەر 2716

كوردستان میدیا: ماڵپەڕی كوردستان میدیا لە سەر پرسی ڕاسان وتووێژێكی لەگەڵ مامند ڕۆژە شرۆڤەكاری سیاسی پێكهێناوە.

دەقی وتووێژەكە:

كوردستان میدیا: ڕاسان یا قۆناغی نوێی خەباتی حدكا لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان چۆن هەڵدەسەنگێنن؟


ڕۆژە: لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان خۆت دەزانی هەر بزووتنەوەیەكی سیاسی و ڕزگاریخوازی بە تایبەت بزووتنەوەی رزگاریی نیشتمانی كە لە سەر جوگرافیای نەتەوەی بێ دەوڵەت سەرهەڵدەدات پێویستی بە پڕۆژەیەكی جیۆسیاسی هەیە كە خۆی كاری پێ بكا. ئەو هێزەش دامودەزگاكان پێكەوە دەنێ، بۆ نموونە دەزگای سەربازی و دەزگای سیاسی لە سەر ئەساسی پرۆسەی بەنەتەوەبوون كاردەكات. لە ڕۆژهەلاتی كوردستان بزووتنەوەیەك هەبووە لە كۆماری كوردستان، لە ١٩٦٨ بزووتنەوەیەكی سەربازی دەسپێكردووە، لە ساڵی ١٩٧٩ شەوە تاكوو ١٩٩٦ شەڕێكی پێشمەرگانەی ١٧ ساڵەی بەڕێوەبردووە، میراتێكی گەورەی بەجێهێشتووە.

بەڵام لە ١٩٩٦ەوە تاكوو ئەمساڵ كە ٢٠١٦یە و ٢٠ ساڵی ڕێك دەكات، دوای پاشەكشێی بەردەوامی هێزە سیاسی و سەربازییەكانی ڕوژهەڵاتی كوردستان بە تایبەت حدكا كە پێشەنگی ئەو بزووتنەوەیە بووە و پاشەكشێی بۆ قوڵایی خاكی هەرێمی كوردستان، بوو بە هۆی ئەوەی دۆخێكی ستاتیك باڵ بە سەر كوردستانی ڕۆژهەڵاتدا بكێشێت. جگە لەوەش هەم دوڵەت توانی بۆشاییەكە بقۆزێتەوە بۆ ئەوەی كپی بكات و دامودەزگای جۆراوجۆر پیكەوەبنێت، هەم ‌هێزی سیاسی كوردی لە بەشەكانی دیكەی هاتنەپێشەوە بۆ قۆستنەوەی ئەو بۆشاییە بۆ ئەوەی تەگەرەیەك بخەنە بەر دەم بزووتنەوەی كوردی لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان و ناسنامەكەی بگۆڕن، قەزییەی سەروەریەكەی بگۆڕن و سەروەرییەكە خۆیان تەمسیلی بكەن. لە بەر ئەوە بەڕاستی دەسپێكردنەوەی ئەم بزووتنەوەیە كە بە كۆدی ڕاسان ناسراوە لە ساڵی ٢٠١٦ەوە خەریكە كۆمەڵێك گۆڕانگاری بەدوای خۆیدا دێنێت.

ئەمە ڕەنگە لەڕووی ژمارەوە زۆر گرنگ نەبێت بۆ نموونە داماننا ١٠٠ پێشمەرگە چووەتەوە ناوخۆی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و نزیك بە ١٤ تا ١٥ پێشمەرگە شەهید بوون و چەند پێكدادانێك دروسبووە، لێرە قوڵایی دۆزەكە لەوەدا نیە كە ژمارەكە چەندە قوڵایی دۆزەكە لەوە دایە كە ئەم بزووتنەوەیە دەوڵەتی داگیركاری ڕووبەڕووی تەگەرە كردووەتەوە، ڕووبەڕووی چالشی كردووەتەوە. بۆ نموونە ئێستا ئەگەر ئێمە لێكی بدەینەوە بزووتنەوەی ڕاسان چی كردووە، چ گۆڕانكارییەكی درووسكردووە، من ئەوەت پێدەڵێم ڕاسان سێ تەگەرەی دروسكردووە بۆ سێ هێز یەكەم: كاتێك كە پێشمەرگە دوای ٢٠ ساڵ بە چڕی گەڕایەوە بۆ ناوچەكانی ڕۆژهەڵاتی كوردستان لەوە بگەڕێ كە خەڵك چۆنی پێشوازی كردووە، چۆن گۆڕانكاریی دروسكردووە، هیچ كاممان پێشبینی ئەوەمان نەدەكرد كە دامودەزگاكانی ڕژێمی داگیركار بەم شێوەیە پەرچەكردار نیشان بدەن و هەڵبچن. بۆ نموونە تۆ سەیری ئەوە بكە كە دروسبووە: عەلی شەمخانی چەندجار باسی ئەم حەرەكەتەی كردووە و هەڕەشە دەكات لە دراوسێیەكان كە ئەم مەسەلەیە نەقۆزنەوە كە ئەویش سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانیی ئێرانە، سەردار حوسێنی كە جێگری گشتیی فەرماندەی هێزی سپای پاسداران لە نوێژی هەینی‌ تاران گوتی هۆشداری دەدمە بەرپرسانی باڵای حكوومەتی هەرێمی كوردستان بەم بابەتە یاری نەكەن و دژی شۆڕش نەنێرنەوە بۆ ناوخۆ! یاخود سەیردەكەین بۆ یەكەمجار دوای ئەم هەمووە ساڵە وەزیری دیفاعی میللی ئێران لە بەر ئەوەی هێزی پێشمەرگە تۆڕەكانی ئەمنی ئاسایشی ئێرانیان خەرق كردووە، هێنایانە مەجلیس و لێپرسینەوەیان لێكرد. دوو - سێ جار شاندی ئێرانی هاتە هەرێم و رۆیشتەوە! تاران ئەم پرسە بە جیددی وەردەگرێت بۆچی؟ چونكە دەوڵەتی تاران دەزانێت كە حیزبی دیموكرات كاتێك بگەڕێتەوە بەڕاستی پوتانسیەلی ئەوەی هەیە پایەكانی ئاسایشی نیشتمانیی لە ئێران بخاتە هەڕەشەوە جا تەنیا ئەوە نیە كە بڵێی قوڵایی ناوخۆیی بۆ كورد هەیە، بەڵكوو دەبێتە مۆدێلیك بۆ نەتەوەكانی دیكەی ئێران، بۆ عەرەبەكان، بەلووچەكان، توركمانەكان و توركە ئازەرییەكانی ئێران . خاڵی سیێەمیشی ئەوەیە كە ئەوە ئەگەر قوڵایی هەرێمی بۆ خۆی بدۆزێتەو ئەوەە هێزی هەرێمی دەستی تێوەردەدەن هەر لە عەرەبستانەوە بگرە تا باقی هێزەكانی دیكە. ئەمە تەگەرەی یەكەمە كە بۆ هێزی داگیركاری دروسیكردووە.

تەگەرەی دووەم: هێزێكی كوردستانی، مۆدێلێكی كوردی دروسكردووە كە دەیەوێ قوتابخانەی خۆی بەزەبر بەسەر هەموو پارچەكانی دیكەی كوردستان‌ بسەپێنێ و خۆی بكاتە نوێنەری هەموو بەشەكانی دیكەی كوردستان و لە هەموو بەشەكانی دیكەی كوردستان سەروەری بەدەستەوەبگرێت. ئەم مۆدێلەی ڕۆژئاوای كوردستان سەرخستووە و هەوڵیداوە ئەم مۆدێلە لە ڕۆژهەڵاتیش سەربخات. بەڵام ئەم پرسە پرسی سەروەرییە‌و ئەمە لەگەڵ بوونی هێزی خۆماڵی ئەو بەشەی كوردستاندا پێكدادەدات. ئەو هێزەی كە لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان ساڵەهای ساڵە مقاومەتی پێشمەرگانەی كردووە، ئەگەر بجووڵێ ئەوە تەگەرەی شێلگیری بۆ دەنێتەوە. كێشمەكێشی نێوان هێزێكی كوردستانی خۆرهەڵات لەگەڵ هێزی بەشێكی‌تر كێشمەكێشی سەروەریە واتە یان ئەوەتا دەبێ ڕابردووی خۆی و میراتەكەی كە كۆماری كوردستانی هەیە و لە سمكۆوە بگرە بۆ پێشەوا و هەتا دكتۆر قاسملو و دكتۆر شەرەفكەندی هەتاوەكوو ١٠ هەزار شەهید و ١٠٠ هەزار ئاوارە و ٤٠٠ گوندی وێران و تا ئەو هەموو سەروەرییەی كە دروستیكردووە دوو رێگە دەخاتە بەردەمت: یان دەبێ تەسلیمی هێزی پارچەیەكی دیكە ببی و سەروەرییەكەی خۆت بفرۆشیت و ئەو بێت كۆی بكاتەوە و پارچەیەكی دیكە بێت سەروەریی تۆ زەوتبكات و بڕیاری سیاسی تۆ موسادەرە بكا‌و دەست بەسەر سەرچاوەكانی بڕیاری ستراتیژی تۆدا بگرێت، یان ئەوەتا خۆت دەبێ بڕۆیتەوە ناو وڵاتی خۆت و بیسەلمێنی كە تۆ پێویستت بەوە نیە كە سیمبۆل لە پارچەكانی دیكەوە قەرزبكەی چونكە تۆ خۆت سیمبۆلت هەیە، پێویستت بەوە نیە كە میراتی سیاسی لە پارچەكی دیكەوە قەرز بكەی، لە بەر ئەوەی خۆت میراتت هەیە، پێویستت بەوە نیە كە میراتی مقاومەتی پێشمەرگانە لە شوێنێكی دیكەوە قەرزبكەی و خۆت میراتی مقاومەتی پێشمەرگانەت هەیە، بۆیە دروستبوونی راسان دروستبوونی ئەم بزووتنەوەیە تەگەرەیەكی جیدی خستووەتە سەر مۆدێلی وەسایەتی سیاسی كە لە پارچەیەكی دیكەوە دەیەوێ بە سەر رۆژهەلاتی كوردستانیدا بسەپێنێت.

تەگەرەی سێیەم: لێرەوە راسان تەگەرەیەكیشی خستووەتە بەردەم هەندێك گرووپی كوردیی ناوخۆیی كوردی كە تائێستاش دروشمیان ئەوەیە كە مەسەلەی كورد مەسەلەی روخاندنی كۆماری ئیسلامی نیە، ئەمە دەزانی كۆدی چی؟ ئەمە كۆدی ئەوەیە كە لەگەڵ دامودەزگاكانی دەسەڵات گفتوگۆ دەكەن، بەڵینی جۆربەجۆر وەردەگرن! ئەو بزووتنەوەیە سەلماندی كە دوژمن لە سەر مەسەلەی كورد سازش ناكات، پاشەكشێ ناكات و ئەزمونیش سەلماندویەتی كە هیچ دەسەڵاتێكی تۆتالیتاری بەرەزای خۆی ملی بە خواستەكانی گەل نەداوە، بۆیە ئەم بزاڤە تەگەرەی خستووەتە بەردەم ئەو سیاسەتەش، ئەمانە دەسكەوتەكانی ئەم حەرەكەتەن.

كوردستان میدیا: لە ئاستی نێوخۆییدا ڕاسان چەند توانیویەتی چینوتوێژە جۆراوجۆرەكانی كۆمەڵگای كوردستان وەجووڵە بخات؟

ڕۆژە: هێشتا زۆر زووە بڵێین ئەم بزووتنەوەیەی كە بە كۆدی ڕاسان دەستی پێكردووە چووەتە ناو قوڵایی چین و تویژەكانی كۆمەڵگا و جوڵەیەكی گەورەی دروستكردوە. لە بەر ئەوەی سەرەتایە و هێشتاش دامودەزگاكانی سەركوت باڵادەستن، بەلام لەناو جامیعەی لایەنگری حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران یاخود كۆمەڵگەی نزیك لە حیزب، شەپۆلێكی دروستكردووە. ئەمە ئەو هێزەیە كاتێك لە ساڵی ١٩٧٩ یەكەم هەڵبژاردن كرا لە ناوخۆ زۆرینەی دەنگەكانی كوردستانی لە سەڵماسەوە بگرە تا كرند بردەوە و لە سێ پارێزگا نوێنەرەكانی ئەم هێزە سەركەوتن. لە مەجلیسی خوبرەگان تاكە نوێنەری غەربی وڵات هی ئەم هێزە بووە و ئەوە بە هەڵبژاردن بووە. بە مقاومەتی پێشمەرگانەش كاتێك حیزب دەستی بۆ چەك بردووە چەند هەزار چەكداری هەبووە، ناوچەی ڕزگاركراوی هەبووە لە سەڵماسەوە بگرە تا كرندی كرماشان و گەورەترین تەگەرەی سەربازیی بۆ كۆماری ئیسلامی دروستكردووە. لە بەر ئەوە ئەو كۆمەڵگایەی كە لە دەورووبەری حیزبدایە لە هەموو ناوچەكانەوە بگرە هەر لە كرند و شائاباد تاكوو ناوچەكانی جوانڕو، هەورامان تاكوو كولیایی و سەنقور تاكوو ناوچەكانی سنە و هەتاكوو دێتەوە هەوشار و موكریان و ناوچە كرمانجنشینەكانی دەورووبەری ورمێ و هەتا سەڵماس و كۆتۆل، ئەم مقاومەتە لە نێو خەڵكدا بووە و پێشمەرگە و شەهیدی پێ بەخشیوە و شوێن نەماوە شەڕی تێدا نەكرێت. ئەو كۆمەڵگایەی كە بە حیزبەوە عەلاقەدارە حیزبی دیموكرات بە دینامۆی مقاومەتی پێشمەرگانە و بزووتنەوەی رزگاری نەتەوەیی لە كوردستانی ڕۆهەڵات دەزانێت. راسان ئەو كۆمەڵگایەی جوڵاندووە، ئەم كۆمەڵگایە دینامیك بووە و ئەمەش لەسەر گشت كۆمەڵگە كاریگەری زۆرە و ئەم بزووتنەوەیە ئەگەر بەردەوامبێت و بتوانێت بەردەوام ئاڵترناتیڤ دروست بكات، ئەوە دەتوانێ كاریگەری لە سەر ڕۆژهەڵاتی كوردستان هەبێت.

كوردستان میدیا: دروشمی ڕاسانی ئەمجارە گرێدانی خەباتی شاخ و شارە، پێتوایە شار وڵامدەری خەباتی شاخ بووە؟ یان دەبێت چی بكات كە هاوتەریب لەگەڵ یەكتر بەرەوە پێش بچن؟

ڕۆژە: تۆ لە من بپرسی خەباتی شار یا نێوی بنێی خەباتی مەدەنی سەختە جارێك زوو سەر هەڵبداتەوە، چونكە دوو - سێ جار خۆپیشاندانی گەورە دروست بووە كە چالاكانی مەدەنی ڕێكیانخست و لە ٢٠٠٥ ڕووی داوە ئەوەی دواتریش بەتایبەت لە ٢٠٠٩ەوە هاتەكایەوە، بەڵام ئەوە سەركوتكرا و پاشەكشێی كرد. ڕەنگە بە دەیان هەزار چالاكی سیاسی و مەدەنی، ڕۆشنبیر و چالاكانی مافی ژنان و باقی چالاكانی دیكە نەمان و پەڕیوەی دەرەوە بوون. ئەو نوخبەیەی دەیتوانی ببێتە دینامۆی گۆڕانگاری بەرزۆری هاتۆتەدەرەوە، چۆڵی كردووە و ئێستا لە پاشەكشێ دایە، بۆیە لە من بپرسی ئیستا قۆناغەكە قۆناغی مقاومەتی پێشمەرگانەی سنووردارە، چونكە بوونی مقاومەتی پێشمەرگانەی سنووردار تەگەرە بۆ دوژمن دەخوڵقێنێـت. ئەگەر ستراتیژی هەبی دەتوانێ ئۆتۆریتەی دوژمن بخاتە مەترسییەوە، دەتوانێ هەژمۆنیی دوژمن بباتە ژێر پرسیارەوە و بوونی هێزەكانی پێشمەرگە ناوەندەكانی مقاومەت دەستەبەردەكات، پێكەوەنانی ناوندەكانی مقاومەتیش دوژمن تووشی تەگەرەی زۆر جیددی و ئاسایشی دەكاتەوەو بەردەوام دەسەڵاتی هاوتەریبی بۆ دروست دەكات و ئەم دەسەڵاتە هاوتەریبە دواتر ئەگەر شەپۆلەكانی بگاتە ناو شارەكان، ئەوە لە قۆناغێكی دواتردا دەتوانرێ مقاومەتی پێشمەرگانەی سنووردار بۆ مقاومەتی سنوورفراوان یاخود مقاومەتی مەدەنی و تەنانەت بەرگری لە ناوەندی شارەكانیش بگوێزێتەوە.

كوردستان میدیا: ڕاسان لە ئاستی نێوخۆیی‌ چەندە توانیویەتی پرسی نەتەوەكانی ئێران و یەك لەوانە كورد بە ڕۆژ بكات؟

ڕۆژە: كاتێك بزووتنەوەیەكی سیاسی پاشەكشێ بكات و بێدەنگ بێت، دۆخی جیۆسیاسی ستاتیكە. كاتێك بزووتنەوەیەی ڕزگاریخوازی جووڵەیەك دەكاو هەنگاوێك بۆ پێشەوە دەروات، دۆخی جیۆپۆلیتیك دینامیك دەبێت.

هەر بزووتنەوەیەكی سیاسی كاتێك جووڵەیەك دروست دەكات، ئەوە شەپۆلی سیاسی بەدوای خۆیدا دەهێنێت. بۆ نموونە پەیمانێك لە نێوان حیزبی دیموكرات و كۆمەڵە دروست بوو كە یەكسەر دۆخی جیۆپۆلیتیكی دینامیك كرد، شەپۆلی بەدوای خۆیدا هێنا، بۆ نموونە ساڵی پار پێكدادانێك لە نێوان پێشمەرگەكانی حیزب و گەریلاكانی هەپەگە دروست بوو كە دۆخی سیاسیی دینامیك كرد، كاتێك ئەمساڵ پێشمەرگە لە ورمێ تا هەورامان چوونەوە ناوخۆ، ئەوە دۆخی جیۆپۆلتیكی كوردستان دینامیك بووەوە. تەنانەت ئەوە تۆزێك كاریگەریی لە سەر دۆخی جیۆپۆلێتیكی ئێرانیش هەیە، چونكە تەگەرەی بۆ دروست دەكات، تەگەرە لە چی دایە؟ چۆن دۆخی جیۆپۆلیتیكی دینامیك كردووە؟ كاتێك دەبینین بەرپرسیارانی باڵای سیاسی، ئەمنی و سەربازی لە ئێران هەڕەشەدەكەن، مەسەلەكە بە جیددی وەردەگرن و بە پۆناسیەلی تەهدیدی دەزانن، ئێمە لێرە دەزانین كە كاریگەریی لە سەر ناوخۆی ئێران هەیە. بەڵام ئایا دەبێتە مۆدێل بۆ گروپە ئەتنییەكانی دیكە؟ ئەگەر ئەم بزووتنەوەیە بەردەوام بێت (دەڵێم ئەگەر، چونكە تەگەرەی زۆری لە بەر دەمدایە) و ئەگەر توانی بە سەر هەموو كۆسپەكاندا سەركەوێ، ئەودەم دەچێتە قۆناغێكی نوێوەو كاریگەری لە سەر دۆخی جیۆپۆلیتكی نەتەوەكانی ئێرانیش دەكات.

كوردستان میدیا: ڕاسان چەندە دەتوانێ كاریگەریی لە سەر سەقامگیریی هەرێمی كوردستان و بەشەكانی دیكەی كوردستان هەبێت؟

ڕۆژە: من باشوور و باكوور و ڕۆژئاوا بە یا دەیبینم، لە هەموو كوردستاندا تەنیا دوو قوتابخانەی سیاسی هەیە كە سەمبۆلەكانیان، بەهاكانیان، مۆدێلی سیاسیان، میراتەكانیان بەریەك دەكەون: یەكەم قوتابخانەی چوارچرایە كە هەموو مۆدێلەكانی پ.د.ك لە باكوور، ڕۆژهەڵات، باشوور و ڕۆژئاوا هەر هەمووی لە قوتابخانەی چوارچراوە هاتووە و تەنانەت یەكێتی و گۆڕانیش لەو قوتابخانەیەوە هەڵقوڵیون و میراتی قوتابخانەی چوارچران.

مۆدێلێكی دیكەی سیاسی و ئایدیۆلۆژی قوتابخانەی فیسە كە لە فیسی دیاربەكرەوە دروست بووە و ئەو مۆدێلانەی كە لە دەورووبەری پ.ك.ك دروست بون سەربەم رەوتەن. ئەم دوو قوتابخانەیە ئێستا بەریەك دەكەون، هەموو كێشمەكێشە سیاسییەكان لە كوردستان لەنێوان ئەو دوو قوتابخانەیەیە. ئەگەر هێزی پێشمەرگە لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان ببێتە دەسەلاتێكی تەریب، واتە لە ناوچە كوێستانییەكان دەسەڵاتێكی تەریب پێكەوە بنێت، ئەوە مۆدێلی قوتابخانەی چوارچرا لە باشوور دەگەشێتەوە ومۆدێلی قوتابخانەی چوارچرا لە باكوور دەگەشێتەوە و هەموو ئەو گروپانەی كە هەڵگری بەها و سەمبولەكانی ئەو قوتابخانەیەن دەگەشێتەوە. ئەوەش ناڕاستەوخۆ كاریگەری لە سەر قوتابخانەی چوارچرا لە ڕۆژئاوا هەیە كە هەڵگری ئاڵاكەی، بەهاكان و سەمبولەكانیەتی. بۆ باشووری كوردستانیش، ئێستا گەورەترین تەگەرەی جیۆپۆلتێكی لە بەردەم پرۆسەی سەربەخۆیی هەرێمی كوردستان توركیا نیە، بەڵكوو ئێرانە! بەڵام هەوڵیكی هەمەلایەنە هەیە و هەندێ هێزی باشوور، هەندێ میدیا دۆزی ستراتیژی هەمووی كوردستانیان كردووە بە باكوور و نەیاری ستراتیژی هەموو كوردیان كردووە بە توركیا! وەكوو بڵێی قەزیەی ستراتیژیی كورد لە ئێران نیە و دوژمن و شەیتانی كوردیان كردووە بە ئەردۆغان، وەك بڵێی قاسم سلێمانییەك بوونی نیە! لەبەر ئەوە هەوڵێكی هەمەلایەنە هەیە كە قەزییەی كورد لە ئێران بكەن بەژێرەوە و زۆر بە لاوەكی و فەرعی و بێنرخ نیشانی بدەن! هەوڵێكی سیاسی و میدیایی هەمەلایەنە هەیە و هێزێكیش دەیەوی قەزییەی كورد لە باكوور بكات بە قەزیەی هەموو بەشەكانی كوردستان و دەیەوێ یاری بە هەموو قەزییەی كورد لە بەشەكانی دیكەی كوردستان بكات لە پێناو ئەوەی یەك دوژمن بۆ كورد دابتاشێت و دوژمنی دیكەی پشتگوێبخات. ئەو ستراتیژییە زۆر ترسناكە، لەبەر ئەوە بەڕاستی قەیرانی كورد لە ئێران كاریگەری لە سەر هەرێمی كوردستان دەكات و ئەو مۆدێلەی كە لە هەرێمی كوردستان هەیە و سەمبۆل و بەهاكانی و سەرچاوەی فكری خۆی لە قوتابخانەی چوارچراوە وەرگرتووە. بۆیە ئەگەر لە رۆژهەڵات هێزێكی جیۆسیاسی سەربە قوتابخانەی چوارچرا سەرهەڵبدا، ئەوە باشوور زیاتر دەگەشێتەوە و كاریگەری و كارتەكانی دەستیشی زیاتر دەكات.

كوردستان میدیا: لە ئاستی ناوچەیی و نێونەتەوەیی‌دا دەتوانێ چە كاریگەریی هەبێت و هاوكێشەكانی بە قازانجی گەلی كورد و پرۆسەی دێموكراتیزاسیۆن لە ناوچەدا بگوڕێت؟

ڕۆژە: ئەگەر ئەم بزووتنەوەیە بەردەوام بێت و ئەگەر ڕێبەرییەكی ستراتیژیك دروست ببێت و بتوانێت ئیدارەی ئەم قەیرانە بدات كە بۆ ئێرانی دروست كردووەو بتوانێ كارگێڕی ئەم تەگەرەیە بكا كە دژی ئێران دەسیپێكردووە و نەخەوێت و پاشكەشێ نەكات، ئەوە قوڵایی هەرێمی بۆخۆی دروست دەكات، چونكە گەلێك هێزی هەرێمی لەگەڵ ئێران كێشەیان هەیە لە ئیسرائیلەوە بگرە، لە عەرەبستانەوە بگرە تا قەتەر، ئیمارات و حەتتا توركیاش. ئەگەر ئۆپەراسیۆنی موسڵ بێتەكایەوە، توركیا زیاتر دێتە ناو هاوكێشەكانی ڕۆژهەڵاتی نێوەڕاست و تێكهەڵچوونی ئێران و توركیاش زیاتر دەبێت. ئەو كاتە كاریگەریی لە سەر هێزەكانی دیكەش دەكات. بۆیە پریشكی ئۆپەراسیۆنی موسڵ بەر خۆرهەڵاتی كوردستانیش دەكەوێت. جارێك بۆ ئاستی نێونەتەوەیی زووە، بەڵام كاتێك ئاستی هەرێمی گرتەوە، ئەوە خۆی ڕەنگدانەوەی جیاوازیشی دەبێت.

كوردستان میدیا: حدكا بۆ بەردەوامبوون لە ڕاسان و بەرەوپێشچوونی ئەوم حەرەكەتە لە داهاتوودا دەبێ چ بكات؟

ڕۆژە: تۆ بتەوێ خانوویەك دروست بكەی، پێویستت بەوە هەیە نەخشەكەی دانێی و بەپێی ئەو نەخشەیە خانووەكە بینادەكەیت. هەموو جووڵەیەكی سیاسی، سەربازی، كولتوری و كۆمەڵایەتی پێویستی بە پلانسازی هەیە. یەكەم پێویست بە تیۆری هەیە، پێویستە لە ڕووی تیۆریەوە كێشەكانی خۆی یەكلایی بكاتەوە. پێویستی بە گوتارێكی تازەیە یاخود پێویستە گوتارێك بەرهەم بێنێت، چونكە ئەوەت نەبێ بڕ ناكەی.

دوای ئەوە پێویست بە پلانی ستراتیژیك هەیەو هەموو حەرەكەتێك پێویستی بە پلانسازی ستراتیژی هەیە. دوای ئەو پێویستیت بە دەزگاسازی هەیە. نەهادسازی بەشیكە لە پێگەیشتنی پرۆسەی نەتەوەیی، ئێستا نەهادسازی لە ڕۆژهەلات هەیە؟ نا زۆر لاوازە. بۆ نمونە ئێمە ئێستاش دەڵێین پێشمەرگەكانی دیموكرات، پێشمەرگەكانی كۆمەڵە! ئەمە نیشانەی چییە؟ نیشانەی ئەوەیە نەهادسازی لەوپەڕی سەرەتایی خۆیدایە!

هەموو هێزێكی سیاسی رزگاری لە دنیا نەهادێكی سەربازی تایبەت بە خۆی هەیە. بۆ نمونە هەر لەم كوردستانەی خۆماندا پارتی دیموكراتی كوردستان لەشكری پێشمەرگەی كوردستانی هەیە، زێرەڤانی هەیە، یەكێتی نیشتمانی كوردستان هێزی پێشمەرگەی كوردستانی هەیە.

پ.ك.ك هێزەكانی پپاراستنی گەلی هەیە لە باكوور، لە ڕۆژئاوا یەكینەكانی پاراستنی گەلی هەیە، هێزەكانی سووریای دێموكراتی هەیە.

بزووتنەی فەڵەستین جەیشی فەلەستینی هەیە، شین – فین خاوەنی ئەرتەشی كۆماری ئایرلەندا بوو. هەموو بزوتنەوەیەكی ڕزگاری پێویسیتی بە نەهادسازی هەیە. دەبێ كار دابەش بكرێت و باڵی سەربازی دەبێ ناو و نیشانی خۆی جیاواز بێت و نەهاد و دەزگای خۆی هەبێت. لە خۆرهەڵات ئەوە نەكراوە. تا ئێستا شورایەكی نیزامی دروست بووە. ئەوە تەنیا كافی نیە، رۆژهەڵات دەبی نەهادی سەربازی تایبەت بە خۆی هەبێت، جا ناوی دەنێی سپای میللی كوردستان، سپای پێشمەرگەی كوردستان، ئەرتەشی ڕزگاریی كوردستان گرنگ نییە، گرنگ ئەوەیە دەبێ ئەو باڵە سەربازییە ناونیشانی تایبەت بە خۆی هەبێت و پێڕەو و بەرنامەی خۆی هەبێت. دەبی دەزگای راگەیاندن و میدیا و دەزگای دیپلۆماسیت هەبێت و ئەو قۆناغە تێپەڕێنیت. حدكا دەبێ هێزەكانی دیكە لەگەل خۆی موشاركت پێ بكا و بەرەو پرۆژەی هاوبەش بچێت، چونكە بەم چەشنە بەهێزتر و كاریگەرتر دەبێت.