کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

ڕەوایی چەک و ڕەوایی خەڵکی

22:02 - 15 خەزەڵوەر 2717

کەریم پەرویزی

ئەفسەرێکی سوپای قاجاڕی، پەروەردەکراوی دەستی هێزەکانی بریتانیا کودەتای لە پاشایەتیی قاجاڕی کرد و حکومەتی کۆماری راگەیاند و دوایە کە ئاخوندە شیعەکان دژی کۆماری راوەستانەوە دووبارە کردیەوە بە پاشایەتی، بەڵام ئەمجارەیان پاشایەتیی پاڵەوی! رەزاخانی میرپەنج کە دوایە خۆی کرد بە رەزاشا، ئەرتەشێکی پۆشتەو پەرداخی دروست کرد و بە رێنوێنیی دەرەکی، بە زەبری هێز و بە ئەرتەشی یەکدەست ویستی هەموو مەمالیکی مەحرووسەی قاجاری کە ئەمجارە کرابوون بە مەمالیکی مەحرووسەی پاڵەوی لە ژێر یەک ئاڵا و یەک فەرماندا بەڕێوە ببا و یەک دەوڵەت و یەک نەتەوە پێک بێنێ. بە زەبری چەک‌و ئەرتەشی داپڵۆسێنەری بیست ساڵێک حوکمی کرد، بەڵام لە کاتی هاتنی هێزی موتەفەقیندا ئەرتەشە فڕوفیشاڵیەکەی هەڵوەشایەوە و هەموویان هەڵهاتن!

حکومەتی بەعسی سەدام، ئەو ئەرتەشە پۆشتە و پەرداخەی هەبوو و سەرتاسەری عێراقی پێ پاکتاو کردو چەندین شەڕی لە ناوچەکەدا پێ کرد، لە ساڵی ٢٠٠٣دا لەبەرامبەر هێرشی دەرەکیدا تەنیا ٢١ رۆژ شەڕی پێ کرا، ئەویش زۆرتر هێرشە دەرەکییەکە حەزیان لێ بوو شەڕەکە درێژەی هەبێ تاکوو ئەرتەشەکەی بەتەواوی وردو خاش بکەن!

لە ٢٠١١دا مالیکی، حاکمی بەغداد ئەرتەشی عێراقی بە چەک‌و جبەخانەی ئەمریکایی تەیار کردبوو، ئۆپەراسیۆنی دیجلەی راگەیاند و ویستی کوردستانی پێ بگرێتەوە، ١٠٠٠ تیرۆریستی داعش هاتنە نێو مووسڵ و ئەرتەشە فڕوفیشاڵیەکەی هەتا بەغداد هەڵهاتن!

لە دوای هاتنە سەرکاری خومەینی لە ئێراندا، فەرمانی جەهادی بە دژی کورد دەرکرد و تەواوی ئیمکاناتی مرۆیی و سیاسی و ئابووری و دینیی ئێرانی خەرجی سوپای پاسداران کرد و ناردیە سەر کوردستان هەتا کوردی پێ سەرکوت بکا و کوردستان داگیر بکا. ئێستا دوای ٣٨ ساڵ لە هێرشی سوپای پاسداران بۆ سەر کوردستان، هێشتا لە نێو شارەکانی کوردستاندا تانک و مووشەک و چەکی قورس نمایش دەکەن و پادگانەکانی سپا لە نێو دڵی شارەکانی کوردستاندا سیمای شارەکانیان تێک داوە و بەشێک لە شاریان داگیر کردووە و هەر چەند مانگ جارێک بە بیانوویەک، هێزی زۆر و زەبەنی سوپا و بەکرێگیراوانیان لە نێو شارەکاندا مانۆڕ پێ دەدەن. دوای ٣٨ ساڵ هێشتا بە تانک و تۆپ و مووشەک بەرەوڕووی لاوانی کورد دەبنەوەو لە نێو شەقامەکانی شاردا سەنگەر لێ دەدەن!

رەنگە چەک و جبەخانە و ئەرتەشی زەبەلاحی سەرکوتکار و سوپای پاسدارانی تیرۆریست بتوانن دەسەڵاتی ئیدئۆلۆژیک و دیکتاتۆری لە نێو خاکێکدا بسەپێنن، بەڵام هەرگیز ناتوانن بەسەر خەڵکدا حکومەت بکەن، چوونکە ئەو خەڵکە تەنیا لەبەر پاراستنی گیانیانە کە رەنگە بۆ ماوەیەک بێدەنگ بن، بەڵام رۆژێک بێزارییان لەو داگیرکاریە نیشان دەدەنەوە. ئەو هێزە فڕوفیشاڵیانەی وەکوو ئەرتەشەکەی رەزا شا و سوپای بەعس و ئەرتەشەکەی مالیکی چۆنیان بەسەر هات، داهاتووی سوپای پاسداران و ئەرتەشەکەی عێراقی ئێستاش کە دەیهەوێ بە نمایشی چەک و سەرکوت حکومەت بکا، بەو چەشنە دەبێ چوونکە هەرچی بەهێزیش بن لە ئەرتەشە خاوەن چەکە ئەتۆمیەکەی سۆڤیەت بەهێزتر نابن، کە دوای ١٤ ساڵ داگیرکاری، بەناچار ئەفغانستانی داگیرکراویان بەجێ هێشت و لە بەرامبەر نارەزایی خەڵکی سۆڤیەتیشدا خۆیان پێ ڕانەگیرا و بە شەو و رۆژێک حکومەتە دیکتاتۆرییە پرۆلتاریایەکەیان تێکەوە پێچرا.

چەک و جبەخانە رەنگە چەند رۆژێک داگیرکەر بپارێزێ، بەڵام هەرگیز رەوایی بۆ حکومەت ناهێنێ؛ حکومەتێک کە نەتوانێ دڵی خەڵک وەدەست بێنێ، ئاکامەکەی هەر رووخانە.