کوردستان میدیا

ماڵپەڕی ناوەندیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران

كوردستان نوێنگەی دڵ و دەروونی منە و ئەندیشەكانی دوكتور قاسملوو كاریگەرییەكی قووڵی لەسەر من هەبووە

16:02 - 18 رەشەمه 2711

وتووێژ لەگەڵ د. عادڵ فەیزی

عادڵ فەیزی

ئەندامی كومیتەی ناوەندی حیزبی چەپەكانی ئاڵمان لە فرانكفۆرت:
كوردستان نوێنگەی دڵ و دەروونی منە و ئەندیشەكانی دوكتور قاسملوو كاریگەرییەكی قووڵی لەسەر من هەبووە

ئەندامی كۆمیتەی ناوەندی حیزبی چەپی ئاڵمان لە ئەیالەتی هسن/فرانكفۆرت و كوڕی شەهید عبدالرحمان فیچی شەهیدی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران، كە بە هۆی گوشاری هەمە لایەنەی رێژیم زاڵ بەسەر ئێراندا و بە هۆی چالاكییە سیاسییەكانی خۆیەوە بە ناچار وڵات بەجێ دەهێڵێ و رێگای تاراوگە یان

دوورخستنەوەی زۆرەملێیانە و یان ئەوەی لە سەرەتای پرۆسەی دوورخستنەوەدا، وەك مەرگی بەردەوام و چەشنێ لە بەندی تاكەكەسی لە ساباتی دووری لە نیشتمان ناو دەبات، ئەم دێڕانە بە زمان دەهێنێت.

دوكتۆر عادڵ فەیزی، بۆ گەیشتن بە ئاواتەكانی واتە خوێندن لە بواری زانستی سیاسیی، قۆڵی هیمەت و تێكۆشان هەڵدەماڵێ و وەك یەكەمین كەس لە ماوەی كەمترلە چوار ساڵدا بۆ پلەی كارناسی باڵا لە زانستگەی گۆتەی فرانكفۆرت سەركەوتن بەدەست دەهێنێ و دواتر تێزی دۆكتورای سەرەرای دووربوونی لە توێژینەوەكەی لەژێر ناوی دەوڵەت ـ نەتەوەی ئێران بە پلەیەكی بەرز كۆتایی دەهێنێ.

ئەزموونەكانی لە ئەندامەتی لە حیزبی دێموكراتدا بە لەبەرچاو گرتنی شێواز و مودیرییەت و شێوە جۆراوجۆرەكانی خەباتە كە بوونەتە هۆكاری شوێندانەر بۆ سەركەوتنی ئەو لە حیزبی چەپی ئاڵماندا. سەركەوتنەكانی دەگەڕێنێتەوە بۆ فەزا و بەستێنی كراوەی زاڵ بەسەر ئاڵماندا، هەرچەندە ئەو راستییەشی لەبەرچاوە كە نەمامی هزر و بیری لە كورستاندا چاند و لە ئاڵماندا باڵای كرد. كوردستانی داگیركراو كە تەنانەت مافی خوێندنی لە زانكۆو لە ساباتی سەرەڕۆیی حكوومەتیدا بۆ ئەو و زۆربەی هاونەوەكانی پتر وەك تابۆو بڤەیەك بووە.

بەڕێوەبەری پێوەندییە نێونەتەوەییەكان و كاروباری پەنابەرانی حیزبی چەپەكانی ئاڵمان لە ئیالەتی هسنی ئاڵمان، لەو باوەڕەدایە كە، گۆڕان لە پێوەندییە نێونەتەوەییەكان و نێوخۆیی كوردستان دا، رۆڵی شەهید د.قاسملوویە و بوونی بە ملوێن كوردی رەوەند و پەنابەر لە ئورووپا و ئەزموونی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و سەرنجراكێشییەكانی ئەو بەشەی ئازادی كوردستان، لە هۆكارەكانی ناسراویی كورد بە كۆمەڵگای ئورووپایی و بەتایبەتی ئاڵمانە. هۆكارگەلێك كە بە هۆی بارودۆخی زەمەنی هەركام بە شێوەك لە شكڵگرتنی ئەم بیرۆكە و پرۆسەیەدا رۆڵیان هەبوه،. بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ناسینی حیزبه ئورووپاییەكان لە پرسی كورد هێشتا بە شیوەیەكی سیستماتیك و قووڵ جێی نەگرتوە.

دوكتۆر فەیزی بەردەوام دەنگی بەرزی نەتەوەی كوردی لە حیزبی چەپەكانی ئاڵماندا بوە و وەكوو یەكەمین كوردی ئێرانی ئەندام لەم حیزبەدا، ئەندامەتی خۆی لە حیزبێكی دەرەكیی دا نەتەنیا نەبۆتە هۆی راگرتن و بەربەست لەبەرامبەر هەوڵ و تێكۆشان بۆ خەبات و چالاكی لە بزووتنەوەی كورددا، بەڵكوو لەو باوەڕەدایە كە بە هۆی رەفتاری ئەنترناسیۆنال بوونی حیزبی چەپەكانی ئاڵمان و باوەڕی حیزب بە پشتیوانی لە بزووتنەوە ئازادیخوازەكانی دژی داگیركاری (كلۆنیالیست) بەشداری كوردەكانی لە حیزبە دەرەكییەكاندا دەتوانێ هۆكاری شوێندانەر لە بەرەوپێشبردنی ئامانجەكانی بزووتنەوەی كوردی هەبێت.

دوكتۆر فەیزی، گرینگترین هێزی دینامیك و بزووتنی هەر كۆمەڵگایەك بۆ خەڵك و گەلی ئەو كۆمەڵگایە دەگەڕێنێتەوە و لە كاریگەرییەكانی دوولایەنی تاك و كۆمەڵگا لەسەر یەكتر درێژە دەدات. ئەو پێی وایە كە گۆرانكارییەكانی داهاتووی كوردستان بەستراوە بە گۆڕانكاریی جیهانی، ناوچەیی و ئێرانەوە. بە داهاتووی كوردستان بە شانازییەوە خۆشبینە و كوردستان وەكوو دڵی خەباتی ئازادیخوازی ئێران و رۆژهەڵاتی ناوەراست ناوزەد دەكات. ئازادی كوردستان نەك وەكوو خەون، بەڵكوو وەك واقعیەتێكی راستەقینە و حاشاهەڵنەگر دەزانێ و مزگێنی سەربەخۆیی و ئازادی و یەكپارچەیی كوردستانیش بۆ هاونیشتمانانی دەدات.

ئامادە كردنی ڕاپۆرت و وتوووێژ، حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران – كومیتەی ئاڵمان
دەقی وتووێژ لەگەڵ د. عادڵ فەیزی:
ـ سەرەتای ژیان خۆتان لە دوو بڕگە زەمانی ئێستا و رابردوودا ..
ئەلف، لە دەورانی دووركەوتنەوە یان پەنابەریی یان هەرچی كە بوە هۆی هاتنتان بۆ وڵاتی ئاڵمان؟ ب: بەر لە دەورانی ناوبرا تا سەرەتای ژیانێكی دیكە بفەرموون:

ـ چالاكییە سیاسییەكانی من رۆژ لە دوای رۆژ زیاتر دەبوو، چونكە ستەمكاریی رێژیم گەشتبووە ئاستێكی زۆر. چەند هاوڕێكمیان دەستبەسەركرابوون، هەموو نیشانەكان وا دەری دەخست كە رەنگە ئێمەش بەهۆی یەكێ لە هاورێكانمانەوە لەژێر گوشاری ئەشكەنجەی تاقەتپڕوكێندا ئێعتراف بكەن و هەر ئان و ساتێك ئیمكانی دەستبەسەركرانی ئێمەش هەبوو.

ئەمە هەر له سەرەتاوە گومانێك بوو، بەڵام كاتێ هەواڵیان پێ دام كە ماڵی ئێمە لە لایەن مەئموورانی ئەمنییەتییەوە پشكێنراوە و برا گەورەكەم و خاڵۆشمیان لەگەڵ خۆیان بردوە، ئیتر دڵنیا بووم، كە هاوڕێكەمان ناوی ئێمەی هێناوە. هیچكات دڵم لێی نەیەشا و نیگەران نەبووم بەو هۆیەوە. هەمووكات نیگەرانی بووین، چونكە كێشەی زۆری هەبوو، لە هەر حاڵدا، هەواڵیان پێ دام كە هەموو بەڵگەكی ناسنامەی منیان لەگەڵ خۆیان بردوە. چەند رۆژێ لە ماڵی یەكێ لە هاوڕێیانم خۆم شاردەوە و لەو رێگایەوە لە ئێران هاتمە دەرەوە. چارەنووس منی بەرەو ئاڵمان هێنا. ژیانی تاراوگە لە سەرەتای هاتنم بۆ ئاڵمان، وەك بەندێكی تاكەكەسی وابوو. دووری لە نیشتمان هەر ساتێ بۆ من مەرگێكی بەدواوە بوو. ماوەیەكی زۆری نەخایاند تا بە ژیانی غوربەتەوە خوو بگرم. هیچكات بە بیرمدا نەدەهات كە ئەم هەموو ماوە درێژە لە ئاڵماندا بمێنمەوە. زۆربەی كات بیری گەڕانەوەم بۆ كوردستان (باشووری كوردستان) دەیدا لە مێشكم، دەمهەویست بگەڕێمەوە بۆ ناو ریزی پێشمەرگەكانی حیزب. ئەوێش ئەمنییەتێكی وەهای نەمابوو و خۆشیان لە قۆناخێكی سەخت و دژواردا دەژیان. لە هەرحاڵدا بە یارمەتی و هاوفكری خوشك و برایانم لە ئاڵماندا مامەوە. دەستم بە كار كرد. پاش یەك ساڵ كار لە هۆتێلێكدا، قۆناخی بەر لە زانكۆم دەست پێكرد. ئەوەش ساڵێكی خایاند. دواتر لە زانكۆ دەستم كرد بە خوێندن، هەمیشەش ئاواتم ئەوەبوو لە زانكۆدا زانستی سیاسی بخوێنم، لە ئێراندا ئەم بوارەم بۆ نەڕەخسا. لەگەڵ ئەوەشدا دوو جار لە كونكووری سەراسەری دا بەشداریم كرد و پلەی خوار دەهەزارم بەدەستهێنا، بەڵام دیسان مەئموورانی ئیتلاعاتیش بە روونی و راشكاویی تەواوە دەیانگوت كە یان دەبێ لەگەڵمان هاوكاریی بكەی، یان چوون بۆ زانكۆ لە مێشكدا لەبیر خۆت بەرەوە.

ساڵی 2003 دەستم كرد بە خوێندن، ماستەرم لە ماوەیەكی زۆر كورتدا تەواو كرد. بە شیوەیەك كە بەڕێوەبەرانی زانكۆش باوەڕیان نەدەكرد. لەوانەیە من بتوانم بڵێم یەكەمین كەس بووم كە ماوەی خوێندنی دەورەی ماستەریم كەمتر لە چوار ساڵ لە زانكۆی گۆتەی فڕانكفۆرتدا تەواو كردوە. تازە لە سەرەتاوە زمانی ئاڵمانیشم باش نەبوو. بەڵام ناچاربووم رۆژانە لانیكەمی 10 كاتژمێر دەرس بخوێنم. لە ساڵی 2007 دا نووسینی تێزی دوكتوراكەم دەست پێ كرد. تێزی دوكتوراكەم لەبارەی دەوڵەت/ نەتەوەی ئێرانەوە نووسی. كارێكی نوێ بوو و بەم هۆیەشەوە لە كاتی نوسینی دا تووشی زۆر كیشە هاتم، بەڵام بەگشتی كارێكی جوان دەرهات.

لە ئێران لە بنەماڵەیەكی سیاسیدا لەدایكبووم، باوكم پێشمەرگەی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێران بوو لە خەباتێكی نابەرابەردا شەهید بوو. خاڵۆم لە تەمەنی 21 ساڵیدا بە تاوانی ئەندامەتی لە حیزبی دێموكراتدا پاش ئەشكەنجەیەكی زۆر ئێعدام كرا. سەروەت و سامانی ئێمەیان دەستی بەسەرا گیرابوو. لە حەوتوویەكدا لانیكەمی سێ جار ماڵی ئێمەیان دەپشكنی. بارودۆخێكی دژواریان بۆ ئێمە پێكهێنابوو. ناڕاستەوخۆ دووریان خستبووینەوە. بە شێوەیەك كە ناچار بووین بەردەوام شوێنی ژیانمان بگۆڕین. لە هەموو ژیانمدا لە ئێران دا بەردەوام ماڵبەكۆڵ و پەراوێزنشین بووین. بەرەو هەر شوێنێك دەچووین شت و مكی ماڵمان دەشاردەوە. بەڵام لە ماوەی ژیاندا هیچكات، ژیان بۆ من گرینگتر لە خەبات و تێكۆشان نەبوو. شۆڕشگێڕبوون هەروەك هەناسەكێشان و لە هەموو دەمێكدا هاوڕێم بوو و تەنیا هۆكاری زیندوومانەوەم بوو. ئیمان بە نەتەوەكەم بۆ من گەورەترین و گرینگترین لە ئیمانێك بە هەموو ئایینە ئاسمانییەكان بوو و هەیە.

بۆ نموونە بەستراوەنەبوون، یان ئەندامەتی یان پڕوپاگەندە بۆ رێكخراوێكی دژبەری رێژیمی ئێران، یان ئەوەی كە لە روانگەی یاسای ئێستاكەی ئێرانەوە چالاكیی سیاسیی قەدەغەكراو وێنا دەكرێ، باروودۆخی ئێستای خۆتان چۆن لێك دەدەنەوە؟

ـ ـ من چ ئەندامی حیزب یان ئۆرگانیزاسیۆنێك بم یان نە، دژبەری حكوومەتی ئێستای ئێران، واتە حكوومەتی كۆماری ئیسلامیی ئێران بووم و هەم و هەرواش دەمێنم. بە خۆشییەوە من لەگەڵ ئەوەی كە لە ماوەی خەباتی سیاسیمدا هەمووكات ئەندامی حیزبێك بووم، هیچكات هەوڵم نەداوە كە ئەندیشەكانم بە چوارچێوەیەك كە حیزب بۆ منی دیاری كردوە، رێك بخەم و بە رادەیەك كە حیزب لە منی دەوێت دەرببڕم. هەمووكاتیش قسەی خۆمم بە بێ هیچ ترس و دڵەراوكێیەك دەربڕیوە. شۆڕشگێڕ بووم و دەمێنم.

ئەندامەتی لە حیزب یان رێكخراوێكی دەرەكی دا، بە هۆی هاوشێوەیی لە فكر و روانگەی هاوبەش لەگەڵ بنەمای ئەندیشە و هزری ئێوە یان لە راستیدا بزووتنەوەی كوردی و حیزبە كوردییەكان بوە، یان هەڵبژاردنێك لەسەرەوەی ئەوانەوە‌؟ هەڵسەنگاندنی ئەم دوو مەسەلەیە یان ئەم دوو حیزبە چییە؟ دەست رۆیشتوویی و نفووزی كام یەك لەم دوو رەوتە بۆ ئێوە گرینگترە؟

من ئێستاش نزیك بە دەساڵە كە ئەندامی حیزبێكی ئاڵمانیم. هاوتەریب لەگەڵ ئەوەدا من هاوكات ئەندامی حیزبی دێموكراتی كوردستانی ئێرانیش بووم. ئەم دوو حیزبە زۆر لە یەك ناچن. من لە سەردەمی خوێندنم لە زانكۆدا كەوتمە ژێر كاریگەریی بیرۆكەی چەپڕەوكانەوە و ئەم بیرۆكانەش رێگای ژیانی من و خوێندنی منیشیان لەخۆ گرت.

لە راستیدا حیزبی دێموكرات زۆرتر وەك حیزبی سوسیال دێموكراتی ئاڵمان دەچێت. بێگومان ئەمە بەرنامە و ئەساسنامەی حیزبی دێموكرات بوو كە منی لەگەڵ بیرۆكەی چەپ ئاشنا كرد. بەڵام ئەمە حیزبی چەپ و زانكۆ و قوتابخانەی فڕانكفۆرت بوو كە ئەم بیر و هزرانەی لە مێشكی مندا پەرەپێ دا. حیزبی دێموكرات و بە گشتی حیزبە كوردییەكان چوارچیوەیەكی ناوچەیی و گۆڕەپانی چالاكیی بچووكیان هەیە. بەڵام حیزبی چەپی ئاڵمان پرسە ناوخۆییەكانی ئاڵمان و جیا لەوە‌پرسەكانی ئورووپا و جیهانیشیان لە بەستێنی چالاكیی خۆیان داناوە. هەڵبەتە هەركام لەم دوو حیزبە رەنگدانەوەی بارودۆخی تایبەتی خۆیانن. كوردستانی ئێران ناوچەیەكی بچووكە، بەڵام ئاڵمان و ئورووپا بەرینترن و لە روانگەی سیاسەتی نێونەتەوەییەوە جێگای سەرنجەو گرینگییەكی تایبەتە. ئەندامەتی لەم دوو حیزبەدا تەواوكەر و هاوتای یەكترن.

بە شێوەیەك كە من دەتوانم ئەزموونەكانی رابردووم لە حیزبی كوردیدا بەدەست هێناوە لە حیزبی چەپی ئاڵماندا بەكاری دەهێنم، هەڵبەت مەیدانی خەبات و تێكۆشان و سووژەكان زۆر جیاوازن پێكەوە، لە هەمان كاتدا دەتوانین بڵێین بە باسكردنی دەتوانین بەراوردی بكەین.

هەستی هاوگری و بەریانی ئێوە وەك كوردێك بەئاڵمانەوە چیە؟ وشەگەلێ وەك كوردستان، ئیران و ئاڵمان چ هەستێك بە ئیوە دەبەخشن؟

ئاڵمان لە روانگەی یاساییەوە نیشتمانی یەكەمی منە، من هەموو سەركەوتنەكانم قەرزداری ئەم مەملەكەتە و فەزای سیاسی و كۆمەڵایەتی زاڵ بەسەر ئەم وڵاتە دەزانم. هەرچەند ئێرەش بۆ من ئیدەئال نیە. كوردستان نوێنگەی دڵ و دەروونی منە، نیشتمان باو باپیرانی منە. كوردستان منی گەیاندە ئاڵمان و دڵنیام كە رۆژێكیش ئاڵمان من دەگەڕێنێتەوە زێدەكەم. ئەم دوانەش هەر وەك دوو حیزبەكە تەواوكەر و هاوتای یەكترن. هەردووكیان لە دڵی مندا جێگایان هەیە. هەرچەندە جیاوازییەكانی ئەم دوانە لە قۆناخ و زەمانێكدا یەك ناگرێتەوە و هەرچەندەش لە رووی شوێن و زەمەنییەوە هەردووكیشیان لەیەكتر جیاوازن.

حیزبێك كە جەنابتان لەوێدا چالاكن یان ئەندامەتیتان هەیە، تا چ رادەیەك لەگەڵ مەسەلەی كوردستاندا ئاشنان؟ ئایا بەر لەوەی ئێوە یان كەسانێ وەك ئێوە لە كوردستان یان ئێران لەو حیزبەدا چالاك بوون و پۆستێكیان هەبوە؟ رۆڵی ئێوە لەو پێوەندییەدا یان لە راستیدا هەوڵەكانتان بۆ ناساندنی بزووتنەوەی كورد لەو حیزبەدا چ بوە؟
من لە حیزبی چەپی ئاڵماندام، لە بنەڕەتدا مەسەلەی كورد و كوردستان لە ئورووپادا تازەیە و پێشینەیەكی درێژماوەی نیە. گۆڕانكارییەكان لە پێوەندییە نێونەتەوەییەكاندا و ناوخۆی كوردستاندا و بوونی مرۆڤگەلێكی مەزن وەك دوكتور قاسملوو، كوردیان بە وڵاتانی رۆژئاوایی ناساند. بوونی نزیكایەتی یەك ملوێن كوردی كوردستانی توركیە لە ئاڵمان و خەباتی بێ وچانییان، كاریگەرییەكی بەرچاوی لە ناساندنی مەسەلەی كورد بە ئاڵمانییەكان و حیزبە ئاڵمانییەكاندا هەبوە. سەربەخۆیی كوردستانی عێراق و سەرنجداربوونی لە روانگەی ئابوورییەوە بۆ شركەتە ئورووپاییەكانیش رۆڵێكی گەورەیان هەبووە. بەڵام سەرەڕای هەموو ئەمانەش دیسان ناسینی حیزبە ئورووپاییەكان، ناسینێكی قووڵ و سیستماتیك نیە.

لە كوردەكانی ئێران من كەسێك ناناسم كە لەم حیزبەدا بووبێت و یان ئێستاش هەبێت. كوردەكانی توركیەش زۆر نین، بەڵام كچە كوردێكی توركیە هەیە لە رێگای حیزبی چەپەوە چوەتە پارلمانی ئورووپاوە.

بەڵێ چەند ئێرانییەك لە حیزبدا هەیە. كەسێك لەوانیش لە ئاستی باڵای ئەم حیزبەدایە. نیما سەماوات، نوێنەری پارلمانی برلینە. لە بنەڕەتدا چونكە ئێرانییە غەیرە كوردەكان ماوەیەكی زۆرە لە ئورووپا و ئەمریكادا دەژین و خوێندوویانە و یان لیرەدا خەریكی كاری بازرگانی بوون، توانیویانە لەم ئیمتیازە كەڵك وەربگرن و بچنە ناو سیستمی سیاسی و ئابووریی رۆژئاواوە. بەڵام كوردەكان بەداخەوە لەم دەرفەته بێ بەش بوون. بەڵام بە خۆشییەوە نەوەی دووهەمی كوردەكان بە باشی جێگا و پێگەی خۆیان دۆزیوەتەوە.

من لە هەیئەتی بەڕێوەبەریی یان كۆمیتەی ناوەندیی حیزبی چەپ لە پارێزگای هسن/ شاری فرانكفۆرتم. من دەنگی زوڵاڵی نەتەوەكەم لەم حیزبەدا بووم و هەم. لە ماوەی سمینارگەلێكدا هەموو هەوڵێكم بۆ ناساندنی خەڵكی كورد بە ئەندامەكانی ئەم حیزبە بووە. لە كۆبوونەوەگەلێكی جیاوازدا هەم پشتیوانیم لە پرسی نەتەوەی كوردەكان كردوە و دەیكەم. لە ئێستادا خەریكی وەرگێڕانی بەرنامە و ئەساسنامەی ئەم حیزبەم بە زمانەكانی كوردی و فارسی. ئەم كارەش لە لایەن رێبەری حیزب و بەڕێوەبەریی پیوەندییەكانی دەرەوەی ئەم حیزبە بە من پێشنیار كردوەو ئەوە نیشاندەری گرینگی و قورسایی سیاسی كوردەكان لە ئاڵمانە. منیش هەروەها بەڕێوەبەریی پیوەندییە نێونەتەوەییەكان و هەروەها كاروباری پەنابەریی ئەم حیزبە لە ناوچەی خۆماندام.

ئەندامەتی لە حیزبێكی دەرەكییدا، پێویستییەكان، سنوورەكان یان بەربەستگەلی بۆ بەردەوامیتان لە خەباتی نەتەوەی ئێوە پێك نەهێناوە؟ ئەندامەتی یان چالاكیی ئێوە لە حیزب و رێكخراوە كوردییەكاندا بە سەرنجدان بە پوتانسیەل و تواناییەكانی تاكەكسیتان، لە بەراورد لەگەڵ ئەندامەتی ئێوە لە رێكخراو یان حیزبێكی دەرەكیی باشتر و شوێندانەرتر نیە؟

ئایدۆلۆژیی و راستییەك كە لە حیزبی چەپی ئاڵمان لەسەر ئەوە بونیات نراوە، جیاوازییەكی زۆری لەگەڵ بنەما ئینسانییەكانی حیزبە كوردییەكاندا هەیە. بەڵام هیچ كات ئەم حیزبە بەربەستێك نەبوە بۆ خەباتی سیاسی من لە گۆڕەپانی كوردستان و ئێراندا و ناشبێت. لە بنەڕەتدا بیرۆكەی چەپگەرایانە و سوسیالیستی هیچ دژایەتییەكی لەگەڵ خەباتیی ئازادیخوازانەی گەلە ستەملێكراوەكاندا نیه. ئایدۆلۆژیی چەپ بەردەوام پشتیوانی ئەم خەباتەی كردوە و یارمەتییەكی زۆری داون. هەڵبەتە لەم بوارەشدا بەریانگەلێكی جیاواز هەیە كە زۆربەیان لەسەر چۆنیەتی پشتیوانییەكان جیاوازیی بیروڕایان هەیە.

من هیچ كات دەستم لە خەباتی هاوتەریبی میللەتەكەم هەڵنەگرتوە. هەرچەند بە هۆكارگەلێك دڵیەشانم لە هەندێك حیزبی كوردی دێتە پێشەوە، بەڵام ئەم بابەتە ناوخۆییە و لە بنەڕەتدا پێوەندی بە خەباتی گەلی كوردەوە نیە. خەباتی گەل بەردەوام بەرەوپێش درێژەی هەیە. من هەمیشە خۆم لە دڵی گەلدا دەبینمەوە و هیچ كاتیش لەو هەستە دوور نەبووم. چ لە رۆژانی سەخت و دژواری ژیان و خەباتم لە ناوخۆی نیشتمانەكەم و چ لە رۆژانی هێمن و خۆشبژێویی ژیانم لە ئورووپادا. یەك بەیەكی ئێمە هیچ گرینگی و مانایەكمان نیە، ئەمە كۆمەڵگا و ژیانی كۆمەڵایەتییە كە بە ئێمە مانا و واتا دەبەخشێ و بۆ هەر كام لە ئێمە پێگەیەكی تایبەت دەڕەخسێنێ. بەگشتی من ئێستاش بوون و بەشداری خۆم لە حیزبه ئاڵمانییەكاندا بە گرینگتر دەبینم. ئێمە لە ناو حیزبە كوردییەكاندا خەڵكی زۆرمان هەیە كە بتوانن پۆست و پلەی تایبەت وە ئەستۆ بگرن و بتوانن بە چالاكییەكانی خۆیان حیزبە كوردیەكان بەرەوپێش پاڵ بنێن.

بەڵام لەگەڵ ئەمەشدا تاكەكان لە ناو حیزبە ئاڵمانییەكانیشدا زۆر بەرچاو نین. من یەكەمین كوردی ئێرانیم لە ناو حیزبی چەپی ئاڵماندا و هەروەها یەكەمین كەسم كە پلەی كۆمیتەی ناوەندیی ئەم حیزبەم لە ئەستۆیە. لەوانەیە ئەمەش بۆ زۆر كەس سەرنجراكێش بێت، بەڵام بۆ من كەمێ ئازارهێنەرە. چونكە ئەمە كەمتەرخەمیی ئێمە كوردەكان نیشان دەدات. ئێمە ئەگەر بمانەوێ دۆز و پرسەكانمان بە گوێی جیهان بگەیەنین، دەبێ بەشداریی بەرچاومان لە حیزبە ئورووپایەكاندا هەبێ. بە هێنانەوەی نموونەیەك باسەكە زۆرتر روون دەكەمەوە. من ئەگەر بمهەوێ بڕیارنامەیەك بۆ پشیتوانیی لە دۆزی كوردان لە حیزبی چەپی ئاڵماندا بهێنمە بەرباسەوە، تەنیا یەك دەنگم هەیە. هەرچەندە لە كۆمیتە مەركەزیشدا بم. ئێستا ئەگەر زۆرتر بین، شانسمان زۆرترە.

لەوانەیە زۆر كەس بۆ ئەوەی جێگایان پڕ نەبێتەوە و پۆست و پلەیان لەدەست نەدەن، زۆر حەزیان لێ نەبێ كە كەسێكی دیكە بێتە ناو كاروباری حیزبییەوە. بەڵام كەسانێ كە دڵیان بۆ نەتەوەكەیان لێ دەدا، بەرژەوەندیی نەتەوەكەیان بەسەر بەرژەوەندیی تاكەكسییاندا فەرز دەكەن.

بۆ نموونە ئەگەر لە حیزبەكەتاندا بریارێك یان گرێبەستێك بە پێچەوانەی بەرژەوەندیی و ئیستراتژیكی نەتەوەی كورد یان بزووتنەوەی كوردی دەربچێت ، ئەوكات دژكردەوەی جەنابتان چی دەبێ؟
من نامەوێ بڵێم كە حیزبی چەپی ئاڵمان تەواو و كەماڵە، بەڵكوو پێم وایە ئەم حیزبە هیچ كات هیچ هەنگاوێكی دژ بە خەباتی گەلانی ستەملێكراو هەڵناهێنێ. چونكە ئەم حیزبە بەرژەوەندیی ئەنترناسیونالی خۆی لە یارمەتیدان بە نەتەوەكان دەبینێتەوە. حیزبی چەپ خەباتی گەلانی ستەملێكراو لە راستای ئازادیی و مافی دیاریكردنی چارەنووس و هاوتەریب لەگەل خەبات دژی ئیمپریالیست و دژە كلۆنیالیستی دەزانێ.
كام كەسایەتی كورد یان ئاڵمانی كاریگەریی لەسەرتان هەبووە؟
بێگومان من هەم وەك تاكێك لە تاكەكانی كۆمەڵگا، لە ژێر كاریگەریی كەسانی دیكە و بیر و هزری كۆمەڵایەتیی كۆمەڵگادا بووم. لە سەرەتای لاویەتیدا خەبات و بیرو ئەندیشەی دوكتور قاسملوو كاریگەرییەكی زۆری لەسەر من هەبوو. پاشان هاتن بۆ ئورووپا و خوێندن لە زانكۆ، بیرو فكری ماركسیستی و نیوماركسیستگەلی وەك ئانتۆنیۆ گرامشچی، نیكوس پوولانتساز. یوهان گالتۆنگ و ئیمانیول ڤالرشتاین، كاریگەریی زۆریان لەسەر من هەبووە. هەڵبەتە بیرمەندانێك وەك تۆماس هابز، ژان ژاك رۆسۆ، مۆنتسكیۆ، لودویگ فویرباخ، نیچە و هێگلیش كاریگەریی زۆریان هەبوە. بەڵام من هیچكات خۆم بە مورید و لایەنگی هیچ كەس و ئایدۆلۆژییەك نەزانیوە و نازانم. هەر كەسێك شیاوی هەڵەیە و هیچ مرۆڤێك كامڵ و عەقڵی تەواو نیە. هەموو بیرو فكری ئێمەوە هەڵقوڵاوی زەمەن و شوێنە كە ئێمەی تێیدا دەژین. هیچ كردارێك رەها و ئەبەدیی نیە. بەهاو بایەخگەلێك كە تا دوێنێ دەبوونە بەها، رەنگە ئەمڕۆ وەك كردارە نا باو و ناهەنجارەكان بناسرێن. كردارگەلێك لە ئورووپا شیاوی پەسەندن لە زۆربەی دنیادا ناپەسەند و دوور لە ئەخلاق و بنەما ناو دەبردرێن. هەڵبەتە ئەمە بنەما ژێرخانەكانیشیان هەیە كە هەموو تاكەكانی مرۆڤایەتی لە خۆ دەگرێت، وەك مافەكانی مرۆڤ، مافەكانی ژنان و هتد.

داهاتووی بزووتنەوەی كوردی لە كوردستانی ئێران چۆن لێكدەدەنەوە؟
گرینگترین هۆكاری دینامیك بوونی هەر كۆمەڵگایەك، خەڵكەكانیەتی. ئەم‌خەڵكەشن كە لە ژیر كاریگەریی پیوەندییەكانی زاڵ بەسەر كۆمەڵگان كە تێیدا دەژین. كۆمەڵگا وەكو گشتێك كە لە تاك بە تاكی تاكەكانی كۆمەڵگا پێك هاتوە، هەم لەژێر كاریگەری تاكەكاندایە و هەمیش ئەویش كاریگەریی لەسەریان هەیە. لە روانگەیەكی دیكەوە كۆمەڵگاش وەكوو ئەندامێك لە ئەندامی كۆمەڵگای جیهانییە. كۆمەڵگا لەژێر كاریگەریی كۆمەڵگای جیهانیدایە و كاریگەریشی لەسەریان هەیە. لە رستەیەكدا، گۆڕانكارییەكانی داهاتووی كوردستان بەستراوە بە گۆڕانكارییەكانی ئێران، ناوچەو جیهانەوە. بەڵام گرینگترین گۆڕانهەڵگربوونی‌كۆمەڵگا لە تاكەكانییەوە سەرچاوە دەگرێ. ئەوە ئێمەین كە دەتوانین ئایندەی كوردستان و تەنانەت ناوچەكە بگۆڕین و بیخەینە قەیرانەوە. و تا شوێنێك كە پێوەندی بە تاكەكانی كۆمەڵگا، واتە تاك بە تاكی كوردەكانەوە هەیە، بە شانازییەكەوە دەڵێم كە خۆشبینانەیە. كوردستان هەمیشە دڵی خەبات و شۆڕش بوە لە ئێران و لە هەموو رۆژهەڵاتی ناوەراستدا و هەروەهاش دەمێنێتەوە.

خەبات بۆ ئازادی و سەربەخۆیی و یەكپارچەیی كوردستان تازە دەستی پێ كردوە، بە سرنجدان به گۆڕانكارییەكانی ناوچە و ئاڵوگۆڕێك كە بە زوویی شایەتی دەبین، دەبێ مزگێنی ئازادی نیشتمان بە هاونیشتمانەكانمان بدەم. ئەمە ئیدی خەون نیە، ئێمە بە زوویی شایەتی بەدیهاتنی دەبین. بە هیوای ئەو ڕۆژەو ئازادیی هەموو نەتەوە ستەملێكراوەكان و ژێردەست، زیندوو ، راوەستاو و سەربڵیند و قایم دەمێنین تا ئەو رۆژە بونیاد بنێین و بە چاوی خۆمان دەیبینین.
زۆر سپاس بۆ ئیوە ئەزیزان.